Covid19 pandemisinin küresel ekonomi üzerindeki etkileri hız kesmeden devam ederken gözden kaçmaması gereken kritik gelişmeler de yaşanmaya devam ediyor. Dünya kısa vadede Covid19 pandemisinin ekonomiler üzerindeki hafifletmeye çalışırken uzun vadede ise iklim değişikliği ile mücadele için radikal adımlar atıyor. Bu adımlardan en önemlilerinden birisi de "Sınırda Karbon Vergisi Düzenleme Mekanizması".

Avrupa Birliği, "Yeşil Mutabakat" ile beraber bir yandan karbon emisyonlarını azaltırken diğer yandan da üye ülkelerdeki üreticileri korumak ve rekabet avantajlarını kaybetmelerini engellemek adına bir sınır karbon düzenlemesini hayata geçiriyor. Bu düzenleme ile Avrupa Birliği içerisinde karbon ayak izlerinin azaltılması ve temiz teknolojilerin daha fazla kullanılması teşvik edilirken Avrupa Birliği'ne ithal edilen karbon yoğun malların eşdeğer bir emisyon yükü ile maliyetinin artırılması hedefleniyor.

Daha yalın bir ifade ile belirtirsek, Avrupa Birliği'ne ihracat yapacak ülkeler/işletmeler eğer bu ürünleri üretirken kullandıkları enerjiyi elde ederken doğayı görece olarak daha fazla kirletiyorlarsa Avrupa Birliği onlara daha fazla gümrük vergisi uygulayacak. Yani siz ürününüzü ne kadar ucuza üretirseniz üretin eğer üretim sürecinizin karbon salımı yüksek ise gümrük vergileri ile bu rekabet avantajınız elinizden alınmış oluyor.

Elbette bu can sıkan durumun önüne geçmek için bazı mekanizmalar var. Türkiye de bu konuda önemli adımlar atıyor. Ancak bu konudaki farkındalığı artırmak ve ihracatçıları önden bilgilendirmek gerekiyor. Bu konuda zamanında düzenlemeler yapılmazsa ve ihracatçılar da söz konusu düzenlemelere ayak uydurmazsa çok ciddi bir pazar kaybı ile karşı karşıya kalabilirler.

Türkiye'nin son dönemdeki parlayan yıldızı EPİAŞ'ın (Enerji Piyasaları İşletme A.Ş.) stratejik planında olan "karbon piyasası" bu anlamda büyük öneme sahip. Bununla beraber EPDK Başkanı Mustafa Yılmaz'ın açıklamış olduğu "EPİAŞ'ın Yeşil Sertifika Çalışmaları ile sanayi ve KOBİ'ler de dahil olmak üzere tüm tüketicilerin tüketmiş oldukları elektriğin yenilenebilir kaynaklardan sağlandığının belgelendirilebilmesi" meselesi giderek daha fazla önem kazanıyor.

Bu konuyla ilgili son gelişmelerden birisi de hafta başında Avrupa Birliği Komisyonu Enerjiden Sorumlu Üyesi Kadri Simson'ın açıklamaları oldu. Simson, AB'nin ticari ortaklarından kendi emisyon ticaret sistemini kurmasını istediklerini ve sistemini kurmayan ülkelere sınırda karbon vergisi mekanizmasının uygulanacağını söylüyor.

Özetle eğer gerekli düzenlemeler yapılmazsa ve ihracatçılarımız da bu düzenlemelere zamanında entegre olmazlarsa uzun yıllardan bu yana bizim için ciddi bir pazar olan Avrupa Birliği'ne ulaşmak eskisine oranla çok daha zor ve pahalı hale gelecek. Siz siz olun, Sınırda Karbon Vergisi Düzenleme Mekanizması'nı hafife almayın!