Yavaş yavaş içinde bulunduğumuz yılı bitirirken başta işletmeler olmak üzere tüm ekonomik aktörler 2025 yılı beklentilerini şekillendirmeye başladı. Bir yandan ekonomi iki çeyrek üst üste daralırken PMI gibi öncü göstergelerin daralmanın devam edeceğine ilişkin sinyalleri de devam ediyor. Ayrıca ana ihracat pazarlarımız da dahil olmak üzere dış talep koşullarındaki sorunlar da devam ediyor. Peki 2025'te bizi ne bekliyor?

2025' başlamadan hemen önce 26 Aralık'taki Merkez Bankası Para Politikası Kurulu (PPK) toplantısında sembolik de olsa bir faiz indirimi bekliyoruz. Ancak PPK'nın faiz indirim stratejisinin netleşmediğini de not edelim. Yani PPK her ay düzenli bir faiz indirimi mi yapacak yoksa belirli aralıklarla indirim yapıp verileri mi takip edecek bu konuda elimizde net bir bilgi yok. Dahası faiz indirimleri başlasa bile sıkılaşmanın devam etmesini bekliyoruz. Yani finansmana erişim konusundaki kısıtların bir süre daha bizimle olacağını unutmamak gerekiyor.

Diğer yandan 20 Ocak'ta işbaşı yapacak olan Trump'ın ekonomi politikalarında ne kadar korumacı ve agresif olacağını da bekleyip görmemiz gerekiyor. Bununla birlikte ana ihracat pazarımız olan AB'deki majör ülkelerin devam eden ekonomik sorunlarına eklenen siyasi belirsizlikleri de yakından takip etmemiz gerekiyor.

Trump'ın gelişine hazırlık yapan Çin ise hem para politikasında, hem de teşvikler tarafında daha genişlemeci olacağını şimdiden ilan etmiş durumda. Ayrıca OPEC+ üyesi ülkelerin petrol fiyatları belirli bir seviyede tutmaya yönelik stratejisi de giderek daha da belirginleşiyor.

İçeride ise enflasyonun tahmin edilenden daha yavaş düşüyor olması para politikasındaki sıkılaştırmanın süresini uzatacak gibi görünüyor. Bunun etkisi ile ekonomik büyüme tarafında bir süre daha potansiyelin altında bir büyüme göreceğimizi hatta birkaç çeyrek daha çeyreklik bazda daralma yaşayacağımızı öngörebiliriz.

Bankaların müşteriler ile olan ilişkisinin de 2025'te biraz daha gergin olacağını, karşılıksız çek ve protestolu senet sayısında istenmeyen oranların görülebileceğini tahmin etmek güç değil. Bununla birlikte işsizlik oranlarında da bir süre ortalama üstü seviyeleri görebiliriz.

Özetle 2025 yılı 2024'e göre biraz daha zor geçecek ve başta işletmeler olmak üzere herkesin ayağını yorganına göre uzatmasının her zamankinden daha önemli olduğu bir dönem yaşayacağız.