Bir süreden bu yana sizleri küresel gelişmeler hakkında bilgilendirmeye çalışıyor ve neden ABD'de veya AB'deki her bir verinin aynı zamanda bizim için de önemli olduğunu örnekleri ile izah etmeye çalışıyorum.

Ülke ekonomilerinin birbirlerine bu denli bağımlı olduğu ve özellikle hammadde bağımlılığın giderek arttığı bir dönemde ülkelerin birbirlerindeki olumsuz ekonomik gelişmelerden etkilenmeme şansı yok. Dolayısıyla dünyanın başka bir ülkesinde olan biten her şey aslında bizi de yakında ilgilendiriyor.

Örneğin Avrupa Birliği ekonomisinin yaşanan enerji krizi nedeni ile daralması bizi çok yakından ilgilendiriyor. Zira Türkiye'nin toplam dış ticaretinin yarıya yakını bu ülkeler ile yapılıyor. Benzeri şekilde Çin ve Tayvan'daki çip krizi için de "bize ne" diyemeyiz. Çip üretilmeyince oluşan tedarik problemi otomobil fabrikalarının üretime ara vermesine neden oluyor. Yakın tarihte Bursa'daki fabrikalarda yaşandığı gibi.

Örnekleri çoğaltmak mümkün. Ancak özetle başta gelişmiş ekonomiler olmak üzere diğer ülkeleri yakından takip etmek bizim gibi gelişmekte olan ekonomiler için bir zorunluluk.

Bu kapsamda takip ettiğimiz ekonomilerden birisi ABD. Bir süreden bu yana ABD'de imalat PMI endeksi düşüş gösteriyor. Son veriye göre beklenti 51 iken gerçekleşme 49,9 oldu. PMI verisinde 50'in altı ekonomik daralmanın öncü göstergesi olarak kabul ediliyor.

Takip ettiğimiz diğer bir veri de Euro Bölgesi PMI endeksi. Son verilere göre Euro Bölgesi PMI endeksi son iki yılın en hızlı daralmasını kaydetti. Euro Bölgesi'nde bileşik PMI (hizmet ve imalat) beklentilerin altında bir seviye olan 47,1 olarak gerçekleşti. Beklenti 47,5'ti.

Diğer yandan Almanya için bileşik PMI verisi de 44,1 ile 2020 yılı Mayıs ayından bu yana en düşük seviyede gerçekleşmiş oldu. Aynı dönemde imalat PMI da 45,7 olarak gerçekleşti.

Benzeri şekilde Fransa'da da PMI verisi tarafında işler iyi gitmiyor. Son imalat PMI verisi 47,4 oldu.

Görüldüğü üzere son enerji krizinin etkileri hem Euro Bölgesi'nin genelinde hem de özelde Almanya ve Fransa gibi Avrupa'nın iki büyük ekonomisinde derinden hissedilmeye devam ediyor.

Tüm bu gelişmeler başta Türkiye gibi gelişmekte olan ekonomiler olmak üzere tüm ekonomileri yakından ilgilendiriyor. Konuya Türkiye özelinde baktığımızda en önemli ihracat pazarının daralıyor olmasının olumsuz etki yaratmaması mümkün görünmüyor. Örneğin bugün açıklanan Türkiye'nin imalat sanayi kapasite kullanım oranının bir önceki aya göre 0,5 puan azaldığını gördük. Dikkatle takip etmemiz gerekiyor.

NOT: PMI endeksi, şirketlerin satın alma yöneticilerinin, mal-hizmet satın alma eğilimlerini inceler. İmalat sanayi performansının değerlendirilmesinde en hızlı ve güvenilir referans kaynaklarından birisidir. Endekste 50'nin üzeri ekonomide büyüme, altı ise daralma sinyali verir.