Elif Didem Danacıoğlu

Elif Didem Danacıoğlu

elifdidemdanacioglu@gmail.com

Sanayimiz yavaşlıyor mu?

2025.08.01 18:07 - Son Güncellenme: 2025.08.01 18:07
A

İstanbul Sanayi Odası Türkiye Sektörel PMI temmuz raporunda yer alan sonuçlarda, 'üretimde düşüş ve müşteri talebindeki durgunluk' öne çıkan gelişme oldu.

Takip edilen 10 sektörün tamamında yeni siparişler yavaşladı.

Talepteki zayıflık 10 sektörün 9'unda üretime yansıdı.

Özellikle gıda, tekstil, giyim ve deri, ağaç ve kâğıt, kimyasal, plastik ve kauçuk,metalik olmayan mineral,ana metal sanayi,makine ve metal ürünleri,kara ve deniz taşıtlarında faaliyetleringiderek yavaşladığını gösterdi.

Ancak aylık bazda büyüme sağlayan tek sektör olarak elektrikli ve elektronik ürünleri işaret etti.

İSO Yönetim Kurulu Başkanı Erdal Bahçıvan, "Takip edilen 10 sektörün tamamının daraldığını, özellikle geleneksel emek yoğun sektörlerdeki durumun çok daha ağır olduğunu görüyoruz. Sanayimiz için alarm zilleri çok güçlü bir biçimde çalıyor" dedi.

Tabi sanayinin zor günler geçirmesinin arkasında ekonomik ve küresel nedenler var...

Başlıca faktörleri özetlersek;

Enflasyon, kredifaiz oranlarının yüksek olması, sanayicinin yatırım yapmakta zorlanması, uzun vadeli ve uygun faizli finansman erişiminin sınırlı olması, küresel ticarette yaşanan gelişmeler ve jeopolitik sorunlar, ihracat pazarlarında durgunluk yani Avrupa ekonomilerindeki yavaşlama,reel sektörde kapasite kullanım oranının düşmesi, imalat sanayinde yaşanan sıkıntılar...

Ayrıca FitchRatings'in Türkiye için yayınladığı araştırma notu uyarıcı niteliğindeydi.

Türk sanayi şirketlerinde kur baskısı, yüksek borçluluk ve zayıf nakit akışlarının 2025'te de kredi notlarını zorlayacağını belirterek, Türkiye'deki sanayi şirketlerinin 2025 yılında da yüksek kredi baskısı altında kalacağı uyarısında bulundu.

Yavaşlayan ekonomik büyüme, sıkılaşan kredi koşulları, artan borçluluk oranları ve zayıflayan nakit akışlarının sektörlerin görünümünü olumsuz etkilediğini belirtildi.

Velhasıl...

Sanayinin röntgeni alarm veriyor...

Birazdan sektörsektör ayrıntıları da paylaşacağım...

İstanbul Sanayi Odası'nın sanayinin röntgeni niteliğindeki çalışması, imalat sanayinin zorluklarla karşı karşıya olduğunu ve giderek bu zorlukların arttığını ortaya koyuyor.

10 sektörden çıkan sonuçlar olumsuz bir tablo sunuyor...

Üretim, yeni siparişler, istihdam, satın alma faaliyetleri gibi...

İşte 10 sektörün durumu şöyle:

GIDA ÜRÜNLERİNDE ÜRETİM DÜŞÜŞTE...

Temmuz ayında üretim üst üste üçüncü kez aylık bazda daraldı ve belirgin bir şekilde hız kazandı. İzlenen on sektör içerisinde en hızlı üretim düşüşü gıda ürünlerinde. Aynı zamanda sektörde yeni siparişler ve satın alma faaliyetleri de temmuz ayında sert bir şekilde azaldı.

TEKSTİLDE YENİ SİPARİŞLER AZALDI...

Rapor, tekstil imalatçılarının yeni siparişlerinin Temmuz ayında belirgin azalma eğilimini sürdürdüğüne işaret etti. Azalma eğilimi izlenen on sektör içerisindeki en yüksek oranda yaşandı. Temmuz'da üretimdeki gerileme hız kesti, ancak istihdamda daralma derinleşti. Girdi fiyatlarındaki sert ve hızlanan artışlara rağmen, firmalar talebi canlandırmak amacıyla nihai ürün fiyatlarında üst üste beşinci ay indirime gitti. Tedarikçilerin teslimat süreleri üst üste sekizinci ay kısaldı.

GİYİM VE DERİDE MALİYETLER YÜKSELDİ...

İhracattaki artışa rağmen yeni siparişler yavaşladı. Şöyle ki rapor; giyim ve deri ürünleri imalatçılarının toplam yeni siparişlerinde üst üste ikinci ay yavaşlamaya işaret etti. Yavaşlama belirgin olmasına rağmen yeni ihracat siparişlerinin yeniden büyümeye geçmesi nedeniyle haziran ayına göre ılımlı seyretti. Üretimde ise art arda ikinci ay düşüş görüldü ve bu düşüş yılbaşından beri en yüksek oranda kaydedildi. Girdi maliyetleri keskin bir şekilde yükseldive enflasyon haziran ayına göre hız kazandı.Buna karşın, nihai ürün fiyatlarındaki artış sonüç ayın en düşük oranında gerçekleşti.

AĞAÇ VE KÂĞIT ÜRÜNLERİ SATIŞLARINDA DURGUNLUK...

Temmuz'da girdi fiyatları yine belirgin bir şekilde artsa da enflasyon Haziran 2024'ten bu yana en düşük seviyeye geriledi ve takip edilen on sektör içerisindeki en ılımlı düzeyde gerçekleşti.  Benzer şekilde nihai ürün fiyatlarındaki artış da 2025'in en düşük hızında kaydedildi. Hem üretim hem de yeni siparişler Temmuz'da üst üste dördüncü ay gerileme kaydetti, ancak düşüşler Haziran ayına göre yavaşladı. İstihdamda da daralma ılımlı düzeyde gerçekleşti. Satışlardaki durgunluk, nihai ürün stoklarının üst üste ikinci ay artmasına yol açtı.

KİMYASAL, PLASTİK VE KAUÇUKTA İSTİHDAMDA DARALMA...

Yeni siparişlerdeki zayıflamaya bağlı olarak, Türk kimyasal, plastik ve kauçuk ürünler sektörünün üretimi Temmuz'da üst üste yedinci kez azaldı. Bununla birlikte düşüş Haziran ayına göre hız kesti. İş yüklerindeki hafifleme nedeniyle firmalar istihdamı son bir yılın en yüksek oranında azalttı. Girdi maliyetleri enflasyonu son sekiz ayın en düşük seviyesine gerilerken, nihai ürün fiyatlarındaki artış ise hız kazandı. Öte yandan, zayıf girdi talebine bağlı olarak tedarikçilerin teslimat süreleri son dört aydır ilk kez kısaldı.

METALİK OLMAYAN MİNERALLERDE GİRDİ MALİYETLERİ ARTTI...

Girdi maliyetleri hızlı artış eğilimini üçüncü çeyrek başında da sürdürdü. Enflasyon Haziran ayına göre hafif azalmasına rağmen anket kapsamında takip edilen sektörler içerisindeki en yüksek oranda gerçekleşti. Diğer yandan, nihai ürün fiyatlarında artış Şubat ayından bu yana en ılımlı düzeyde kaydedildi. Toplam yeni siparişler, kısmen ihracat siparişlerinin yeniden düşüşe geçmesine bağlı olarak, belirgin şekilde yavaşladı. Bu nedenle üretim, istihdam ve satın alma faaliyetleri azaldı ve girdi alımları son üç ayda ilk kez hız kesti.

ANA METAL SANAYİDE İSTİHDAM AZALDI...

Ana metal sektöründe üretim Temmuz'da üst üste beşinci ay geriledi. Ancak söz konusu düşüş, mevcut yavaşlama döneminin en ılımlı düzeyinde gerçekleşti. Yeni siparişler ve ihracatta devam eden daralma, üretimdeki zayıflıkta etkili oldu. Firmalar Nisan ayından bu yana ilk kez personel sayılarını azalttı. Temmuz'da satın alma faaliyetleri ve stoklarda da düşüş gözlendi. Talep koşullarındaki bozulma, enflasyonist baskıların hafiflemesini sağladı ve hem girdi maliyetleri hem de nihai ürün fiyatlarında artışlar hız kesti. Tedarikçilerin teslimat sürelerinde ise azalma görüldü.

MAKİNE VE METALDE YENİ SİPARİŞLER DARALDI...

Sektörün yeni siparişleri Haziran'daki sınırlı iyileşmenin ardından Temmuz'da yeniden düşüş gösterdi. Böylece yeni siparişler son 13 ayın 12'sinde azalmış oldu. Yeni ihracat siparişleri de yavaşladı, ancak firmaların üretimi ve istihdamı azaltmaya devam etmesine bağlı olarak birikmiş işlerin artması dikkat çekti. Sektörde girdi maliyetleri enflasyonu son dört ayın en düşük seviyesine gerilerken, nihai ürün fiyatlarındaki artış ise 13 aydır devameden enflasyon döneminin en düşük oranındagerçekleşti.

ELEKTRİKLİ VE ELEKTRONİK ÜRÜNLERİNDE ÜRETİM ARTTI...

Rapor, elektrikli ve elektronikürünler sektöründe son 17 ayın ilk üretimartışına işaret etti. Üretim, tüm sektörleriçerisinde yalnızca elektrikli ve elektronikürünlerde genişleme kaydetti. Bu durum yenisiparişlerdeki düşüşe rağmen gerçekleşirken,firmalar son üç ayda ilk kez istihdamı azalttı.Sektörde girdi maliyetleri enflasyonu hafifhızlanırken, nihai ürün fiyatlarındaki artış iserapor kapsamındaki on sektör içerisinde açıkara en yüksek hızda kaydedildi.

KARA VE DENİZ TAŞITLARINDA STOKLAR AZALDI...                                            

Sektöründe yeni siparişler Temmuz'da üst üste 20'nci ay geriledi. Son düşüş belirgin düzeyde ve Haziran ayına göre hafif yüksek oranda kaydedildi. Firmalar yeni ihracat siparişlerinde de azalma olduğunu bildirdi. Yeni siparişlerdeki zayıflama ile birlikte imalatçılar üretim, istihdam ve satın alma faaliyetlerini de yavaşlattı. Firmalar bu dönemde stoklarını azaltma eğilimi gösterdi. Girdi stokları Nisan 2020'den bu yana en yüksek oranda gerilerken, nihai ürün stoklarında ise son bir buçuk yılın en hızlı düşüşü kaydedildi.


A

Yazarın diğer yazıları

Yazarın Tüm Yazıları