TÜRKİYE'de otomobil fiyatları tarihin en yüksek seviyesine ulaşırken, sahip olmak hiç bu kadar zor hatta imkânsız olmamıştı. Düşünün global tedarik problemleri, çip krizi ve Ukrayna-Rusya savaşının etkisiyle birlikte üretim maliyetlerindeki artış global fiyatlara zam olarak yansırken, bu zam Türkiye'de yüksek kur ve vergilerle çarpan etkisi yaratıyor. Kredi maliyetleri de yüksek olduğundan kimse yeni bir otomobile ulaşamıyor. Diğer taraftan oluşan bu yüksek fiyatlara rağmen global tedarik problemleri nedeniyle ortada araç da yok. Yani hiçbir marka istediği sayıda araç bulamazken, kaporası alınan araçları bile getiremiyorlar. Ama araçlar gelemese de liste fiyatlarına tüm zamlar anında yansıtılıyor.

2 YIL DAHA ARAÇ YOK

Türkiye'ye gelen az sayıdaki araç ağırlıklı olarak kurumsal şirketlere satıldığı için, ne hükümetin ÖTV indirimi ve matrah güncellemesi gibi bir planı var, ne de markaların böyle bir bastırması. Çünkü araç yokken herhangi bir matrah güncellemesi veya indiriminin bir işe yaramayacağını düşünüyorlar. Peki araç bolluğu olmadan bir vergi indirimi gündeme gelmeyeceğine göre, global tedarik sıkıntıları ne zaman bitecek?  Uluslararası açıklamalar bu sürecin 2 yıl daha süreceği noktasında birleşiyor.  BMW CEO'su Oliver Zipse, çip krizine bağlı tedarik problemlerinin 2023'te devam edeceğini belirtirken, Volkswagen Grubu Mali İşler Direktörü (CFO) Arno Antlitz ise 2024'e kadar tedarik problemlerinin yaşanacağı uyarısını yapıyor.

ÖTV İÇİN IŞIK GÖRMÜYORUM

Otomotiv Distribütörleri Derneği'nin (ODD) yeni Başkanı Ali Haydar Bozkurt ise 2021 yılı sonunda 2022'de araç bulmanın zor olacağını söylediklerini hatırlatarak, "2022'de üstüne bir de savaş eklendi. Eğer savaş birkaç ay daha sürerse yaşanılan bulunurluk krizi 2023 yılını da kapsayacak gibi. Zaten uluslararası açıklamalarda bunu gösteriyor. Bir numaralı rüyamız araç üzerindeki vergilerin düşmesidir ama şu an için Türkiye'de bir ÖTV indirimi veya matrah güncellemesi için bir ışık görmüyorum. "Zaten otomobil kısıtlı, gelen de satılıyor" diye düşünülmemiş veya bu yüzden acele edilmiyor olabilir" yorumunu yapıyor.

Tabii yarı iletken ve diğer birçok hammaddenin tedarikinde yaşanan problemler araç arzını düşürüyor, bu da üretim maliyetlerinin artışına bağlı otomobil fiyatlarını yükseltiyor. Bu kısır döngü böyle sürecek gibi.

PAZAR İÇİN İYİMSER DEĞİLİM

Bozkurt, otomobil fiyatlarının geldiği seviyenin çok üzücü bir hale geldiğini belirterek, "Otomobil almak hiç bu kadar zor değildi. 5-6 yıl önceye kadar Türkiye'de herkes rahatlıkla otomobil alabiliyordu. Bugün geldiğimiz noktada ise sanki yeniden ev gibi büyük bir emtia haline geldi. Bu çok üzücü bir durum çünkü Türkiye'de otomobilin lüks değil gerçekten bir ihtiyaç olduğuna inanıyorum" dedi. Bu yıl pazara ilişkin ise iyimser olmadığını aktaran Bozkurt şöyle devam etti: "Her şey biraz da araç bulunurluğuna bağlı. Araç bulunursa 2021 seviyesine yaklaşırız. Yani iyimser tabloda 750 bin adetlik bir pazar olabilir. Bugün tempoyla yani araç tedarikiyle ise 600 bin adetler yakalanabilir gibi görünüyor. Umarım 600 bin adetlerin altını görmeyiz. Bizim artık bu seviyelerden çıkmamız lazım."