ABD ve Avrupa'da uzun yıllardır önemli bir turizm alternatifi olan karavan tatili, pandemi süreciyle birlikte tüm dünyada olduğu gibi Türkiye'de de yoğun talep görmeye başladı. Ama talep ne kadar artsa da sorun yüksek ÖTV oranlarından dolayı motokaravan arzının düşük kalmasında. Bugün Türkiye'de motokaravana dönüştürmek için 0-5 yaş arasında bir ticari aracı (Ford Transit, Fiat Ducato, VW Crafter, Mercedes Sprinter) alırsanız, ilk alımda yüzde 4 ÖTV ödüyorsunuz. Ama bu aracı karavana dönüştürdüğünüz zaman bir anda ÖTV'si yüzde 220'ye fırlıyor. Bir tek 5 yaşın üzerindeki araçlarda ÖTV oranı artmıyor.

15 YILDA 5 BİN ADET

Sırf bu yüzden Türkiye'de sınırlı sayıda gerçekleşen karavan üretiminde araç yaşı ortalaması neredeyse 8. Yani eski ve yaşlı araçlar ancak motokaravana dönüştürebiliyor. Yeni araç dönüştürdüğünüz zaman fiyatı 4-5 katına çıkıyor. Son 15 yılda Türkiye'de yaklaşık 5 bin adet karavan (5 yaş üzeri) üretilirken, Avrupa'da yılda üretilen karavan sayısı (sıfır) tam 250 bin adet. İşte bu konuda Tüm Oto Kiralama Kuruluşları Derneği (TOKKDER) otomotiv sektörünün diğer çatı örgütlerinin desteğini de alarak harekete geçmiş durumda. TOKKDER Başkanı İnan Ekici, Türkiye'de motokaravan ile ilgili ÖTV'nin gözden geçirilmesini, Türkiye'de yerli üretimin yani motorkaravan üretiminin, teknolojisinin gelişmesini sağlayacak iç pazarı güçlendirecek nitelikte bir ÖTV düzenlemesi talepleri olduğunu söyledi.

TÜRKİYE'NİN DETROİT'İ

Aslında karavan üretimi için de en doğru yer Türkiye'nin Detroit'i olarak kabul edilen Bursa olmalıdır. Çünkü bırakın otomobil üretme tecrübesini, tedarik yani yan sanayinin de kalbi bu şehirde attığı için Bursa çok rahatlıkla Avrupa'nın motokaravan üretim üssü olabilir.

Bu doğrultuda konuşmaya devam eden Ekici, şu ana kadar karavan sektörünün gözden kaçtığını ve ihtiyaç olarak hiç masaya gelmediğini belirterek şunları söyledi: "Düşünsenize 2019 yılında 800 araç motokaravan statüsüne kavuşmuş ama bunların sadece 5 tanesi sıfır kilometre araç. Yüksek ÖTV yüzünden karavan işi Türkiye'de gelişmekten uzak bir hal alıyor. Halbuki Türkiye turizmi çok büyük bir fırsatı kaçırıyor. Geçen sene sadece Almanya'da 160 bin adet karavan trafiğe kaydolmuş. Portekiz, İtalya, İspanya, İngiltere ve Almanya gibi ülkelerde çok büyük bir sektörden bahsediyoruz. Hazine ve Maliye Bakanlığı ile Kültür ve Turizm Bakanlığı'na durumu anlattık ve bence bu fikri satın aldılar. Kültür ve Turizm Bakanlığı ile şahsen görüştüm, Hazine ve Maliye Bakanlığı'nda da Gelirler Başkanlığı ile görüştüm. Arkadaşlarım Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın üst düzey bürokratlarına sunum yaptılar, sunum çok beğenildi. Fikri satın aldılar, gündemi yakalamaya çalışıyoruz. Yazıyı TOKKDER olarak gönderdik. Bir iki hafta içerisinde de sektör STK'ları ile ortak bir talepte bulunacağız."

Üretim için ÖTV inmeli

Motokaravanlarda ÖTV'nin makul seviyeye düşmesini istediklerini belirten İnan Ekici, "ÖTV oranının Türkiye'de üretimi doğuracak seviyeye çekilmesi lazım. En değerli olanı Türkiye'nin motokaravan üreticisi ve ihracatçısı konumuna gelecek yan sanayi iş birliklerini doğurması. TOKKDER olarak gönderdiğimiz teklif, ticari araç nitelikli ÖTV'ye tabi tutulması yönündeydi. Yani ÖTV'si maksimum %9-15 arası olmalı. Bana göre en doğru çözüm bu. Çünkü motorlu karavanla işinize gidip gelmeniz mümkün değil. Bu özel anlarda, tatilde, yılın belirli günlerinde kullanabileceğiniz bir meta. O açıdan baktığınızda hususi araç demek yanlış olur" yorumunu yaptı.

İç pazar olmadan yan sanayi gelişmez

Türkiye'de motokaravan üretimi için önce iç pazarın büyümesi gerektiğini de aktaran İnan Ekici şunları söyledi: "Türkiye otomotiv pazarı nasıl gelişti? Ürettiğimiz araçları önce ülkemizde sattık. Çünkü ülke içerisindeki pazar oluşmadan yan sanayi oluşmuyor. Çünkü burada da bir otomobil gibi, yüzlerce parça var. Yani plastiğinden tutun da bunun için özel üretilen ahşap, onun içindeki enerjiyi korunaklı sağlayan sistemler gibi. Özel tasarımlara, inovatif yaklaşımlara ihtiyaç var. Yoksa burada montaj yaparsınız. Bizim üretim yapmamız lazım."

100 milyar Euro'luk dev bir turizm var

2019 rakamlarına göre Avrupa'da 2 milyon 140 bin 457 adetlik motokaravan parkı bulunurken, Türkiye'de bu sayı sadece 8 bin. 2019 yılında Avrupa'da 132 bin karavan tescili yapılırken Türkiye'de ise bu sayı sadece 800. Avrupa'da karavan endüstrisinin geliri 29.2 milyar Euro olurken, karavan turizm geliri ise 100 milyar Euro'yu aşmış durumda. Türkiye'de ise endüstrinin geliri sadece 26 milyon Euro. Karavan turizm geliri ise 300 milyon Euro civarında.