Ramazan Başan

Ramazan Başan

Mesir macunu diplomasisi

2024.05.09 09:04 - Son Güncellenme: 2024.05.09 09:04
A

Gastronomi her kilitli kapının anahtarıdır aslında.

Ulusal ve uluslararası diplomaside de gastronomi etkisini görüyoruz.

Son olarak CHP Genel Başkanı Özgür Özel, önce Cumhurbaşkanı Erdoğan'a ardından da Bahçeli'ye mesir macunu hediye etti.

Başka anlamlar yükleyenler olmuş mudur bilemeyiz ama, Özgür Özel Manisalı olduğundan mesir macunu hediye götürmüştür.

Gastronomi diplomasisi siyasette çok kez karşımıza çıkıyor:

Cumhurbaşkanı Erdoğan Putin'i ziyaret ettiğinde Putin Erdoğan'a külahta dondurma ısmarlamıştı hatırlarsanız.

Alman Cumhurbaşkanı'nın otuz kiloluk dönerle Türkiye'ye gelip, döner kesmesi de çok konuşulmuştu geçtiğimiz hafta...

Özgür Özel de burada memleketi Manisa'nın mesir macununu tanıtmak amaçlı güzel bir hediye seçerek mesir macununu gastronomi ve siyaset gündemine sokmuş oldu.

400 yıldan buyana Manisa'da törenlerle kutlanan, büyük bir şölenle halka dağıtılan mesir macunu aslında bir nev'i ilaç.

Buyrun size mesir macununun hikayesini anlatayım:

Şifalı bir yiyecek olduğu kabul edilen mesir macununun ortaya çıkışı tarihsel bir öyküye dayanır.

Kanunî Sultan Süleyman'ın annesi Hafsa Sultan, Manisa'da nedeni anlaşılamayan bir hastalığa yakalanır. Bu hastalığa çare için Sultan Cami Medresesi'nin başhekimi Merkez Efendi, 41 çeşit bitki ve baharatın karışımından oluşan bir macun hazırlar.

Mesir macunu ismiyle günümüze kadar ulaşan bu şifalı karışım, Hafsa Sultan'ı kısa sürede sağlığına kavuşturur. Yardımsever kişiliğiyle bilinen Hafsa Sultan, iyileşmesini sağlayan mesir macununun her yıl Nevruz haftasında halka dağıtılmasını ister. Küçük kâğıtlara sarılan macun, Sultan Camisi'nden halka saçılır. O günden bu güne her yıl aynı dönemde Sultan Camisi etrafında toplanan halka, şenlikler yapılarak mesir macunu dağıtılır.

Mesir macunu, kuşaktan kuşağa aktarılan geleneksel bilgiler doğrultusunda hazırlanmaktadır. Mesir macununun içeriğinde anason, çörekotu, hardal tohumu, hindistancevizi, kakule, karabiber, karanfil, kimyon, kişniş, ravent, safran, sakız, tarçın, vanilya, yenibahar, zencefil, havlıcan, portakal kabuğu, sinameki, rezene gibi bitki ve baharatlar bulunur.

Macunu yapan aşçıbaşı, baharatların ve bitkilerin tazeliğini kontrol eder, malzemelerin oranlarını belirler, pişirme ortamını ve ekipmanını gözden geçirir. Aşçıbaşı, hazırlık aşamalarında yanında bulunan çıraklarına bilgi ve deneyimlerini sözlü ve uygulamalı olarak sürekli aktarır ve böylece geleneksel bilginin devamlılığını sağlar.

Festival etkinlikleri her yıl mesir macununun dua okunarak karılması ve pişirilmesiyle başlar. Festival süresince saçılmak ve dağıtılmak üzere en az üç ton mesir macunu hazırlanır. Mesir macunu temizlik, el mahareti, deneyim ve sabırlı olma gibi nitelikler taşıyan en az 14 kadın tarafından küçük, renkli ve parlak kâğıtlara sarılarak paketlenir. Şifa dilekleri ve edilen dualarla karılıp pişirilen macun, Sultan Camisi minaresi ve kubbelerinden halka saçılır.

Türkiye'nin farklı bölgelerinden gelen binlerce kişi, atılan macunları yere düşmeden havada yakalayabilmek için birbiriyle yarışır. Festival programı süresince mesir karma ve dağıtma törenlerinin yanı sıra geleneksel mesir korteji yürüyüşü, yemek yarışması, halk konserleri, çocuklara yönelik eğlenceler, tiyatro ve halk oyunları gösterileri gibi etkinlikler yer alır.

Festivalin gerçekleştirildiği mekân, yüzyıllardır festivale ilişkin geleneksel bilgi ve becerilerin aktarıldığı ve sürdürüldüğü ortam olan Sultan Camii ve Külliyesi'dir. Yeni nesil, güncel etkinliklerle birlikte yeniden yaratıp yaşattıkları festival uygulamalarını geniş bir katılımla bu mekânlarda sürdürmektedir.

Geleneksel mirasların yaşayabilirliğinin güvence altına alınmasında miraslara ilişkin kültürel mekânların korunması büyük önem taşımaktadır. Bu doğrultuda Mesir Macunu Festivalinin gerçekleştirildiği kültürel mekân, Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından 1988 yılında SİT alanı ilan edilmiştir. Mesir Macunu Festivali, Kültür ve Turizm Bakanlığınca ekonomik olarak desteklenmekle birlikte yerinde bir kararla Festivalin gelecek yıldan itibaren uluslararası yapılması planlanmaktadır.


A

Yazarın diğer yazıları

Yazarın Tüm Yazıları