Geçen hafta içinde 'VAR'ın var ettikleriyle yok ettikleri unutulmayacak' başlığıyla bir köşe yazmıştım.

Olumlu eleştirilerin yanında; sistemin içinde yıllarını geçirmiş, kameramanlık noktasında duayen statüsünde kabul edebileceğim bir eski dostta  bilgi eksikliğimden kaynaklı yanlışlarımı sıralamış !.

Boynumuz kıldan ince; eksiksek eksikliğimizi bilecek, sonra da oturup doğrusunu öğreneceğiz!

Bilgilendirme amaçlı eleştirileri çok hoşuma gidince; bunları kamu oyunun da öğrenmesi gerektiğini belirterek kullanmak istediğimi söyledim.

Kurumsal kimliğini saklı tutarak iki tarafa da  zarar vermeme adına ' o zaman ismim sende kalsın; yıllar önce Bursa'da yerel bir medyada birlikte çalıştığımız bir dostum dersen sevinirim' ricasında bulundu..

Okurlarımızın da bilgilendirilmesi adına emir telakki ettik.

Okuyunca fark edeceğiniz gibi 'VAR'la ilgili hepimizin bir yerden sonra hatırı sayılır derecede eksikliği söz konusu.

'Bilmemek değil, öğrenmemek ayıp!' derler.

O zaman söz duayen kameraman dostumuzda.

 'VAR' sisteminin içinde yaşayan birisi olarak söylüyorum, 'VAR' geneliyle Türk ve dünya futbolu adına iyi bir uygulama. Özellikle ofsaytlarda...

Diğer pozisyonlarda ise VAR odasının hızı ve hakimiyetinden, orta hakemin pozisyona hakimiyeti ve VAR ile iletişimine kadar;  içinde insanın olduğu, insanın olduğu yerde de hataların var olabileceği bir durum kesinlikle tartışmaya açıktır.

Uygulama ile insan ve teknoloji birlikteliğinin verimli kullanılması gerektiği, sadece insanla hatanın daha fazla olacağı, ancak sistemin de oyuncağı olmadan daha cesurca hareket edilmesi gerektiği amaçlanmaktadır.

Sonuç olarak, teknoloji ve insan işbirliği her zaman daha iyidir.

Yeter ki herkes özellikle taraftarlar objektif olsun ve oyunun kurallarını doğru bilip, ona göre pozisyonları yorumlayabilsin.

Eskiden hatırlanırsa 'VAR' yokken bir çok hatalı karar verilirdi.

Akşam hakemler eve gittiklerinde maçın tekrarını izlerken verdikleri hatalı kararları görürlerdi.  

Kabul edelim ki zor bir meslektir hakemlik. Sahada koşarken, nefes nefeseyken, doğru görmek ve yorumlayabilmek hiç kolay değildir.

Bazen bulunduğunuz maçta da net görüş sunmayabilir. Yine hatırlanacak olunursa bazı tartışmalı pozisyonlarda, spor programlarında konuk olan onca hakem ve spor insanı, pozisyonu değerlendirirdi.

O tartışmalı pozisyonlar için, "oynat Uğurcuğum!" denilir, defalarca, dakikalarca oynatılır, yavaşlatılır tekrar oynatılır, dondurulur tekrar bakılır (!), farklı kamera açısından bir daha bakılırdı ki (!); yine de ne ekran başındaki izleyiciler, ne de stüdyodakiler pozisyonla ilgili hemfikir olamazlardı.

Biraz da işe bu açıdan bakmak lazım.

Televizyonların canlı maç yayıncılığına yıllarını vermiş deneyimli bir kameraman olarak bilinmeyen bazı noktaları da yeri gelmişken anlatmakta yarar görüyorum.

Ofsayt kamerasında 'VAR merkeziyle' maçtan önce, kalibrasyon denen bir işlem yaparız. Bu işlem neticesinde, sahada kameranın gördüğü karenin, santimi santimine 'VAR'daki bilgisayarla eşleşmesi ve kesin ölçümü gerçekleşir. Bu yüzde yüz diyebileceğimiz doğrulukta bir sonuçtur VAR ofsayt kararı için.

Fakat bunda bile taraflar, taraftarlar ikna olmayabiliyor.

Bence 'VAR odası' pozisyonları sadece ofsayt, penaltı, gol ve kırmızı kart için incelemeli. Çünkü oyuna en çok etki eden durumlar bunlar.

'VAR' ise incelemesini maç devam ederken yapmalı, orta hakemi izlemek için çağırmamalı ve kararın sorumluluğunu 'VAR odası' almalı!

Kararı 'VAR' verdiğinde orta hakeme iletmeli, hakem oyunu durdurup 'kararı VAR verdi' diye işaret edip uygulamalıdır.

Oyun; kararı beklemek için kesinlikle durmamalıdır.

Bazen gerçekten de oyun çok soğuyor. Hızlı verilemeyen kararlar nedeniyle ekran başındakiler de, tribünlerdekiler de sahadakiler de oyundan düşüyorlar.

Teknoloji her gün gelişme kaydetmekte.

Şimdilerde topun içine kadar girecek bir ölçüm teknolojisinin uygulanması düşünülüyor.

İleride teknoloji daha da geliştiğinde belki sizin de dediğiniz gibi dijital hakemlik, yapay zeka inisiyatifiyle kararlar da verebilecek.

Tabii net olarak bilemiyorum. En başta da dediğim gibi; taraflar objektif olmadıkça kararı ister insan, ister akıllı yazılım ve cihazlar versin herkesi tatmin etmeyecektir. Çünkü biz insanlar biraz şüpheci, ayni zamanda da komplo teorilerini  seven canlılarız. Selam ve saygılarımla'...