İş dünyası ve sanayici beklentisini açıkladı.

Sanayicinin beklenti anketiyle başlayalım.

Yeni yıla girerken, sanayicinin gelecek on iki aylık dönem sonu itibarıyla yıllık üretici fiyatları enflasyonu beklentisi yüzde 45.

Şöyle ki;

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), her ay imalat sanayi işyerlerinde gerçekleştirdiği 'İktisadi Yönelim Anketi'nin Aralık ayı sonuçlarını yayımladı.

Sanayide 2025'in özellikle ilk çeyreğinde genel piyasa şartlarındaki olası beklentilere bağlı olarak üretimden istihdama, enflasyon, sipariş, satış, kredi olmak üzere sanayicilerin beklentilerinin ana çerçevesinden bahsetmek istiyorum.

Peki, sanayide üretim artışı azmi nasıl ilerleyecek?

Beklentiler ne yönde?

İşte ayrıntılar...

Aralık ayında 1754 işyerinde yapılan ankete verilen yanıtlar incelendiğinde sanayici şu mesajları verdi:

-Sanayicilerin yüzde 21,4'ü gelecek üç ayda üretim hacminde artış beklerken, yüzde 66,5'inin değişiklik öngörmediği ve yüzde 12,1'lik kesimin ise düşüş beklediği görüldü.

-Yüzde 26,9'u gelecek üç ayda toplam sipariş miktarlarında artış beklerken, yüzde 57,9'unun değişiklik öngörmediği ve yüzde 15,2'lik kesimin ise düşüş beklediğine işaret edildi.

-Gelecek üç aydaki iç piyasa siparişlerinde artış bekleyenler sanayi işyerlerinin yüzde 23,3'ünü ve düşüş bekleyenler de yüzde 13,6'sını oluşturdu.

-Sanayicilerden ihracat sipariş miktarlarında artış bekleyenler yüzde 23,2'sini, düşüş bekleyenler de yüzde 15,0'ını oluşturdu.

-Gelecek üç ayda toplam istihdam artacak diyenler yüzde 12,4 ve düşecek diyenler ise yüzde 10,5.

-Yüzde 23,0'ı geçmiş 12 aya kıyasla, gelecek 12 ayda sabit sermaye yatırım harcamasında artış beklerken, yüzde 16,7'lik kesim düşüş bekliyor.

-Bulunduğu sanayi dalındaki genel gidişat konusunda bir ay öncesine kıyasla daha iyi olduğunu düşünen sanayicilerin oranı yüzde 7,3, daha kötü diyenlerin oranı da yüzde 15,7.

Yüzde 77,0 oranı ile sanayiciler, sanayi dalındaki gidişat konusunda bir ay öncesine kıyasla gidişatın aynı olduğu görüşünü bildirdi.

-Ortalama birim maliyetlerinde gelecek üç ayda artış bekleyenler yüzde 62,8 ve düşüş bekleyenler yüzde 2,2.

-Sanayicilerden yüzde 45,5'lik kesim gelecek üç aydaki iç piyasa satış fiyatında artış beklerken, yüzde 5,6'lik kesim azalacak beklentisi içerisinde.

-Gelecek üç ayda satış fiyatında artış öngörenler yüzde 47,8 ve düşüş bekleyenler yüzde 5,3.

- Gelecek on iki aylık dönem sonu itibarıyla yıllık üretici fiyatları enflasyonu beklentisi sanayicilerin yüzde 45.

-Gelecek üç aylık dönemde kısa vadeli Türk Lirası kredi faizlerinde artış bekleyen sanayicilerin kasımda yüzde 10,1 olan oranı aralıkta yüzde 8,2'ye düştü.

Bu arada...

Reel kesimin güveni ile kapasite kullanım oranının Aralık'ta düştüğünü görüyoruz.

Türkiye'de mevsimsellikten arındırılmamış Reel Kesim Güven Endeksi, Aralık'ta bir önceki aya göre 1,3 puan azalarak 99,1 seviyesinde gerçekleşti. Mevsimsellikten arındırılmış Reel Kesim Güven Endeksi ise bir önceki aya göre 0,7 puan azalarak 102,7'ye indi. Kapasite Kullanım Oranı, Aralık'ta mevsim etkilerinden arındırılmış olarak bir önceki aya göre değişmeyerek yüzde 75,6 olurken, arındırılmamış Kapasite Kullanım Oranı 0,3 puan azalışla yüzde 75,8'e indi.

Velhasıl...

Sanayicinin beklenti anketinden çıkan sonuca göre ekonomide beklentiler, sanayicilerin üretim kararına ve yatırım heyecanına da yansıyor.

Konuştuğum bir çok sanayicinin vurguladığı yanıt bu yönde...

"Sanayicinin yatırım yapma iştahı, önündeki engellerin kaldırılmasına ve yeni yatırım alanlarının açılmasına bağlı."

Ve FAİZ ...

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) gevşeme döngüsüne 2,5 puanlık indirimle başladı.

Aralık ayında politika faizini 250 baz puan indirerek yüzde 47,5'e çekti.

Böylece 22 ay sonra ilk kez faiz indirimine gidilmiş oldu.

Özellikle iş dünyasında asgari ücret açıklaması sonrası beklenti oluşmuştu.

Faiz kararı sonrası değerlendirmelerini aldığım iş dünyasının ortak görüşünde bankalara çağrı vardı.

"Sırada bankalar var" diyerek, bankalardan destek istediklerini söylediler ve faiz indirimini ticari kredi faizlerine ve KOBİ kredilerine yansıtmalarını talep ettiler.