Ekonomi kritik bir süreçten geçiyor.

Şehirlerde nüfus hızla büyüyor.

Bir yandan kentsel dönüşümle dayanıksız ve eski konutların yenilenmesi bekleniyor, öte taraftan da artan büyüyen nüfus için yeni konut ihtiyacının karşılanması gerekiyor.

Konut kredilerine ulaşamama, yüksek faizler, finansmana erişememe, emtia fiyatlarındaki artıştan dolayı konut fiyatlarındaki artış, buna paralel olarak enflasyon ve hane halkının gelirinin artmaması gibi unsurlar neredeyse inşaat sektörünü durma noktasına getirdi.

Ve ekonominin çok kısa vade de düzelmesini beklemek ise gerçekçi olmaz.

İnşaat sektöründen konuşalım istiyorum, fakat sadece sektörü değil Bursa ve beklenen mekânsal planlama ile ilgili de paylaşımlar yapmak istiyorum.

MÜSİAD Bursa Yönetim Kurulu Başkanı ve BTSO Yönetim Kurulu Üyesi Alparslan Şenocak'ı ziyaret ettim.

Sohbet ederken, konuştuğumuz bazı cümleleri de not ettim.

Örneğin inşaat sektörü...

İnşaat sektörünün en sıkıntılı dönemini yaşadığından bahsetti.

-Biliyorsunuz ki, banka ve kredilerle yürüyen bir sektör. Konut kredisi faizlerindeki artış, birçok kişinin ev alma planlarını beklemeye almasına neden oldu. Vatandaşın krediye erişiminin zorlaşması ile sektörün ana kaynağı kesilmiş oluyor. Bankalarda kredi imkânı sıfırlandığı için inşaat piyasası kendi gücüyle dönmeye çalışıyor. Şuanda konut satışları dip seviyelerde ve sıkıntı zirvede diyebiliriz.

-Ekonomi yönetimi önemli adımlar atmaya devam diyor. Ekonomik program ve normalleşme adımları kararlılıkla ilerliyor. Hep beraber, birlik ve beraberlik içinde bunu başaracağımıza inanıyorum. Gelinen noktada yılın ikinci yarısından sonra bankalarda kredi standartlarında gevşeme bekliyorum. Bu durum piyasayı rahatlatacaktır.

Örneğin konkordato...

İnşaat sektöründe maliyetler yüzde 70 artarken, bu artış konut fiyatlarına yansıdı. İnşaatta konkordatolar alarm veriyor.

Yüksek faiz sebebiyle kredili satışların darbe yemesiyle durağanlık yaşayan inşaat sektörü konkordato ilanında ilk sırada yer alıyor.

-Türkiye genelinde konkordato ilan eden firmalar çoğalmaya başladı. Zorlu finansal koşullar ve banka kredilerindeki sıkıntı, birçok firmanın mali bünyesinde hasar yarattı.

Örneğin karşılıksız çek sorunu...

- İş dünyası piyasa içinde kendi çözümlerini bulmaya çalışıyor. Aynı zamanda da borçlarını düzenli ödemeye dikkat ediyor. Karşılıksız işlemi yapılan çek oranının çoğaldığını düşünmüyorum. Konu ile ilgili daha tedbirli davranılıyor. Biraz da çek yükü unsuru itibar meselesi. Biliyorsunuz ki, bankalarda vurulmuş çeki olan firmanın ilerleyen süreçte yol yürüyebilmesi zorlaştığı için iş dünyası konuya dikkat ediyor.

Örneğin kredi kartı...

-Biliyorsunuz ki, kredi kartı harcamalarında gözle görülür bir artış yaşandı. Bu durumun enflasyonist baskıyı artırıcı bir etken olduğu ve sonrasında enflasyonla mücadele kapsamında iç talebin kontrol altına alınması gerektiği vurgulandı. Ekonominin dengelenmesi adına kredi kartı kullanımında kısıtlamalarla önemli kararlar alındı. Fakat parasal sıkılaştırma önlemleri kapsamında kredi kartlarına yönelik sınırlandırmalar ticareti durduracak boyuta ulaşmaya başladı. Çünkü ticari kredi kartları şirketlere sürdürülebilir ve vadeli finansman imkânı sağlarken ödeme zincirinde ve ticari hayatın sürdürülebilirliğinde kritik önem taşıyor. Kredi bulamadığı için kredi kartı ile ticaret yapan bir kitle var. Yani ticareti sürdürebilmek için bir kısım kredi maksatlı kullanıyor. Kredi faiz yükü ve maliyetler ciddi oranda arttı. İnşallah bu süreç kısa sürer.

Örneğin arsa...

-Konut sahibi olabilmenin giderek daha da zorlaştığı dönemdeyiz. Maliyet artışı ile konuta ulaşılabilirlik arasındaki makas açıldı. Son yıllardaki yaşanan maliyet artışı hem yeni inşa edilen evlerin fiyatlarını artırırken, hem de konut üretiminin azalmasına sebep olarak arzın azalmasına ve mevcut evlerin de fiyatlarının artmasına neden oldu. 2,5 - 3 milyon TL'den aşağı fiyatta daire bulmak zor.

-Biliyorsunuz ki, arsa maliyeti inşaat maliyetinin hemen hemen yarısını karşılıyor. Arsa fiyatları hızla artıyor. Arsa birim metre kare satış fiyatlarının çok yüksek olduğu bir şehirde yaşıyoruz. Planlama şart! Doğru planlama dâhilinde arsa maliyetlerinin de düşmesi lazım. Ucuz konut için ucuz arsa üretiminin yapılması gerekiyor.

Örneğin inşaat maliyetleri...

-İnşaat maliyetlerini düşürebilmenin yolu, yerli üretime biraz daha destek vermekten geçiyor. Hammaddesi ithal olan malzemelerimiz çok var. Yerli üretimi destekleyecek BTSO önderliğinde inşaat kümelenme projemiz var. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığımıza proje ile ilgili sunum gerçekleştirdik. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığımız kümelenme çalışmaları kapsamında, iş gücü piyasasını geliştirme, ortak test laboratuvarı oluşturma, yeni ürün ve teknoloji geliştirme konularında sektörlerin gelişimi için önemli destekler sunuyor. Bakanlık onay verirse eğer, Türkiye inşaat sektöründe ilk kümelenme çalışmasını yapmış olacağız ve Bursa ise inşaat sektöründe kümelenme desteğini alan ilk şehir olacak. Başvuru sürecini geçirdik, kararı bekliyoruz. Kümelenme çalışmamız desteklenirse eğer, maliyetlerin azaltılması ve nitelikli üretim imkânı sağlanacağı gibi belki de yerli malzeme kaynaklı birçok ürün Bursa'dan piyasaya sunabilme imkânı doğacaktır.

Bursa için önemli bir çalışma.

Örneğin organize konut bölgeleri...

-BTSO olarak 'Organize Konut ve Ticaret Bölgeleri' oluşturmayı hedeflediğimiz projeler açıkladık. Bursa'da kamu ve yerel yönetimlerin desteğiyle belirlenecek arazilerde Organize Konut Bölgeleri oluşturmayı hedefliyoruz. Bu proje inşaat ve gayrimenkul sektörüne hareket kazandırmanın yanında çalışanlara uygun koşullarda konut edinme imkanı da sağlayacak. Yüksek enflasyon, inşaat ve arsa maliyetlerindeki artışlar konut üretimini ve gayrimenkul piyasasını yavaşlattı. Hazine arazilerinde ucuz konut üretebiliriz. Bu proje, ucuz arsa üretip ve bunları müteahhitler eliyle vatandaşa ucuz konut olarak sunulacak alanlar olarak çıktı. Bu projenin üzerinde durmaya çalışacağız. Çünkü yapımcı firmalara ucuz arsa üretirsek ve ucuz arsa üretimine destek verecek alt yapıyı oluşturabilirsek eğer, ucuz konutun yolu biraz da olsa açılacaktır. Bakanlıklar nezdinde girişimlerimiz sürüyor. Öte taraftan organize sanayi bölgelerinde üretim için fabrika sahiplerine sağlanan uygun arsa ve vergisel anlamda kolaylıklar, vatandaşa da sağlanırsa en azından konuta ulaşım daha rahat olacaktır. Biliyorsunuz ki bu tür arazi alanları, tarım arazilerinin dışında ve tarımın elverişli olmadığı alanlarda oluşturuluyor. Hazine arazileri olabilir ya da zannediyorum Bursa'da milyonlarca metre kare tarımın olmadığı araziler var. Bu araziler, şehre kazandırılması için bu tür projelerde kullanılabilir. İnşallah bu projeyi de olgunlaştırabilirsek, hem Bursa için güzel bir örnek olur hem şehrin trafiği rahatlamış hem de vatandaşın rahatlıkla konuta ulaşabileceği bir proje olarak gündeme taşımış oluruz.

Örneğin organize ticaret bölgeleri...

-Bursa'nın ve sektörlerin planlı gelişimi için bir diğer önemli projelerden biri olan Organize Ticaret Bölgeleri'ni kente kazandırmalıyız. Hepimizin bildiği gibi malzeme üretimi ve satışı yapan firmalarımızın depolama ve yer sorunları had safhada. Sektör temsilcilerimiz şehir içinde sıkışmış durumda. Firmalarımızı lojistik avantajları ve altyapısıyla güçlü bölgelerde bir araya getirerek rekabet güçlerini artırmanın yanı sıra uygun maliyetlerle yer sahibi olmalarına imkân sağlayacak yeni yatırım alanlarını Bursa'ya kazandırmamız lazım.

-Bizler sanayi tarafında mücadele verirken; tarım, çevre, turizm, trafik, hava yani yaşanabilir bir Bursa için mücadele veriyoruz.

-Bursa'da şehir içindeki plansız sanayi alanlarında sıkışmış 'Sanayi Sicil Belgesi'ne sahip 8 binden fazla üretim tesisi var. Bu tesisleri KOBİ OSB mantığıyla planlı sanayi alanlarına taşırken, Bursa da gerek akıllı şehircilik gerekse de daha rekabetçi bir kimliğe kavuşmuş olacak. Bu konuda yaptığımız çalışmada 4 bini aşkın firma, planlı sanayi alanlarına geçme talebini odamıza aktardı. Mekânsal planlama gerçekleştiği ve KOBİ OSB projesinin önü açıldığı takdirde kısa sürede şehir içinde sıkışıp kalmış üretim tesisleri planlı alanlara taşınmış olacak. İşletmelerimiz planlı sanayi alanlarında, modern ve güvenli sahalarda ulaşım projeleriyle entegre bölgelere taşınacak. Bursa'mız ve ülkemiz adına kritik önemde olan bu projelerin biran önce hayata geçmesi için çalışmalarımızı sürüyor.

-KOBİ OSB projesi, firmalarımızın talepleri ve Bursa'mızın ihtiyaçları doğrultusunda ortaya çıktı. BTSO KOBİ konseyimizin çalışmalarıyla şekillenen projemiz, Büyükşehir Belediyesi işbirliğinde, Bursa'mızın geleceği için dönüm noktası olarak görülen stratejik bir hamleye dönüştü.  Mevcut üretim alanlarında bile kent ve ülke ekonomisine büyük katkı sağlayan KOBİ'lerimiz, planlı yeni sanayi alanlarında ihracat, istihdam ve toplam iş hacimlerini ciddi ölçüde artıracaktır. KOBİ OSB ile ilgili Büyükşehir Belediyesi'nden yer talebimiz devam ediyor.

Örneğin meslek liseleri...

-MÜSİAD Bursa olarak yoğun bir çalışma dönemi içerisine girdik. Öncelikli projelerimizden biri de meslek liseleri ile beraber yapmış olduğumuz çalışmalardır. 16 sektör kurulumuz var ve sektör kurullarımızı meslek liseleri ile eşleştirdik. Öğrencilere iş dünyası deneyimi kazandırarak onların mesleki gelişimine katkı sağlamayı hedefliyoruz. İş dünyası ve öğrenciler arasında mentorluk programları, staj imkânları ve mesleki eğitim etkinlikleri düzenlenmesi çalışmalarımız içerisinde yer alıyor. Bu iş birliği ile öğrenciler, sektörel bilgi ve deneyimlerini artırma fırsatı bulacak, iş dünyasının dinamiklerini daha yakından tanıyacaklar.

-Bursa'mıza daha fazla nitelikli personel kazandırabilmek için var gücümüzle çalışıyoruz. İş dünyası ve meslek liseleri her zaman iç içe olması gerekiyor. Eğitimi nitelikli ve kaliteli hale getirmek istiyorsak özel sektör ile eğitim camiamızı iletişimde tutmamız gerekiyor. Birlikteliği mümkün kılabilirsek hem bizler için hem ülkemiz ve hem de Bursa'mız için daha fazla katma değer oluşturabiliriz. Ülkemiz için meslek liseleri hayati önem taşıyor. Sektörlerimize katkı sunmak için birçok projelerimiz var. Gelişen her firma ve sektör, Bursa için önemli bir faydadır.

Son olarak...

Alparslan Şenocak'ın dikkat çektiği paylaşımlar aslında Bursa ekonomisi ile ilgili önemli detayları gözler önüne seriyor.

O yüzden paylaşımlara kulak vermekte fayda var.

Bursa kazanacak...