Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı'nca yayımlanan verilere göre, sektörlerden yatırımcı kuruluşların Türkiye genelinde gerçekleştirecekleri yatırımları için düzenlenen yatırım teşvik belgelerinin geçen yıl ilk iki ayda 2 bin 110 olan sayısı, bu yılın aynı döneminde 1.946'da kaldı.

Yatırımcıların yapacakları yatırımlar kapsamında KDV istisnası, gümrük vergisi muafiyeti, KDV iadesi, vergi indirimi, sigorta primi işveren hissesi desteği, sigorta primi işçi hissesi desteği, faiz veya kar payı desteği, yatırım yeri tahsisi gibi teşviklerden yararlandırıldığı yatırım teşvik belgesi toplam sayısında geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 7,77'lik azalış yaşandı.

2025 yılı Ocak-Şubat döneminde düzenlenen 1.946 adet belgenin 1.252 adedi komple yeni yatırım, 569 adedi tevsi, 125 adedi de diğer mahiyetlerdeki yatırımlar (Modernizasyon, Entegrasyon ve Ürün çeşitlendirme yatırımları) için alındı.

Yatırım hacmine baktığımızda;

İki ayda alınan belgeler kapsamında gerçekleştirilecek yatırım hacmindeki daralma ise sert oldu.

Şöyle ki, düzenlenen yatırım teşvik belgelerinde öngörülen toplam sabit yatırım tutarı geçen yıla göre yüzde 21,95 azalışla 145,7 milyar TL'ye geriledi. Geçen yıl aynı dönemde öngörülen toplam sabit yatırım tutarı 186,7 milyar liralık olan yatırım teşvik belgesi düzenlenmişti.

2024'ün ilk iki ayında düzenlenen belgelerde 40 bin 477 kişilik istihdam yaratılması öngörülürken, bu yılın aynı döneminde yüzde 13,69 azalışla 34 bin 934 düzeyinde kaldı.

Sektörlere baktığımızda; enerji, hizmetler, imalat, madencilik ve tarım

İki aylık verilerde alınan teşvik belgesi sayısında tarım dışındaki 4 ana sektörde, sabit yatırım tutarı bazında hizmetler, madencilik ve tarım dışındaki iki sektörde ve istihdam sayısında ise madencilik ve tarım dışındaki sektörlerde sert düşüşler yaşandığını gösterdi.

İlk iki ayda 321 enerji, 193 hizmetler, 1.297 imalat, 42 madencilik, 93 tarım yatırımı için teşvik belgesi düzenlendi. Düzenlen teşvik belgesi sayısı geçen yıla göre enerjide yüzde 9,83, hizmetlerde yüzde 17,87, imalatta yüzde 8,46, madencilik yüzde 2,32 azalırken, tarımda yüzde 57,62 arttı.

Ocak-Şubat döneminde verilen yatırım teşvik belgelerinde öngörülen 145,7 milyar TL'lik toplam sabit yatırım tutarının 21,3 milyar TL'si Enerji sektöründe, 48,7 milyar TL'si Hizmetler sektöründe, 62,6 milyar TL'si İmalat sektöründe,8,7 milyar TL'si Madencilik sektöründe ve 4,5 milyar TL'si ise Tarım sektöründe.

Geçen yılın aynı dönemine göre en sert düşüş yüzde 42,21'le imalat sektöründe yaşandı. Bu sektörde geçen yıl ilk iki ayda 108,4 milyar lira olan yatırım tutarı, bu yıl aynı dönemde 62,6 milyar TL'de kaldı.

Yatırım hacmindeki düşüşte imalat sektörünü yüzde 41,60'la enerji sektörü izledi. Bu sektörde de geçen yıl ilk iki ayda 36,4 milyar lira olan yatırım tutarı, bu yıl aynı dönemde 21,3 milyar lirada kaldı.

Ayrıca istihdam...

İki aylık verilerde istihdam geçen yıla göre; enerjide yüzde 12,68, hizmetlerde yüzde 24,27, imalatta yüzde 15,15 oranında azalırken, madencilikte yüzde 111,58 ve tarımda da yüzde 64,10 arttı.

Velhasıl...

Faiz oranları ve yüksek maliyetler yatırımcıyı yeni yatırımlara etkisi olup vazgeçirebiliyor ve fren etkisi yatırım teşvik belgesinde de kendini gösteriyor.

İstihdam artışı yaratacak olan yatırımların azalması da işsizliği arttırabiliyor. Örneğin imalat, enerji, hizmetler sektörlerinde olduğu gibi...

Bu yıl ilk iki ayda alınan teşvik belgesi sayısında, öngörülen toplam sabit yatırım tutarında ve istihdamda yaşanan sert düşüşler;  enflasyon, faiz, yüksek maliyet ve sanayicinin finansmana erişimde yaşanan sıkıntılı ortamın yatırımlar tarafında caydırıcı etkisini ortaya koydu.

BURSADA BUGÜN'DE İŞ DÜNYASININ GÜNDEMİ...

-TOSYÖV Bursa'da Yavuz Kazangil güven tazeledi. Türkiye Orta Ölçekli Sanayiciler ve Yöneticiler Vakfı Bursa Destekleme Derneği'nin (TOSYÖV Bursa) 25. Olağan Genel Kurulu yapıldı. Genel kurulda mevcut başkan Yavuz Kazangil güven tazeledi. 2025 - 2027 yılı TOSYÖV Bursa yönetimi şu isimlerden oluştu: TOSYÖV Bursa Başkanı Yavuz Kazangil, Emin Fatih Çelik, Emir Efdal Lapacı, Damla Öztabak, Filiz Ermiş, Hilal Ilgın, Bilal Çetinkaya, Cüneyt Kürşad Çıtak Ve Can Türköz'den oluştu.

-Bursa Ticaret ve Sanayi Odası (BTSO) öncülüğünde KFA Fuarcılık organizasyonuyla hayata geçirilen ve Merinos Atatürk Kongre ve Kültür Merkezi'nde düzenlenen Turkish Fashion Fabrics Show Giysilik Kumaş ve Aksesuarları Fuarı kapılarını açtı. Kumaş, iplik ve tekstil aksesuarlarının tanıtıldığı fuarda 50'ye yakın ülkeden 200'den fazla alıcı Bursalı firmalar ile bir araya geldi.

-BUSİAD Yüksek Danışma Kurulu bildiri yayımladı. BUSİAD Yüksek Danışma Kurulu Başkanı Ergun Hadi Türkay'ın konuşmasından birkaç paylaşım yapmak istiyorum. Başkan Ergun Hadi Türkay,"Pandemi ile ekonomik olarak yaşanan sarsıntının izlerinin silinmesi için çalışılırken şimdi de ticaret savaşları her yeri toz duman etti. Artan maliyetler, pazarlarımızda ve dünyanın genelinde yaşanmaya başlanan durgunluk, iş gücü maliyetinin rakiplerimizin çok üstünde olması nedeniyle başta konfeksiyon ve hazır giyim olmak üzere üretici güçlerimizin daha avantajlı ülkelere gitmesi, yine iş gücü maliyeti nedeniyle başta turizm olmak üzere pek çok sektörün yabancılara da pahalı gelmesi, döviz kurlarının tutulması nedeniyle bu maliyetlerin kısa sürede düşmeyeceğinin anlaşılması, finansa ulaşmanın tam olacak derken yeni faiz artırımı ile yine zorlaşması gibi çok sayıda sorunumuz olmasına rağmen, demokrasi, hukukun üstünlüğü ve özgürlüklerle bu sorunların aşılabileceğine inancımız da vardır" dedi.