Sanayinin eylül performansı...

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) sanayi üretiminde eylül ayı verilerini açıkladı.

Sanayi üretimi Eylül 2024 için yıllık yüzde 2,4 azaldı, aylık yüzde 1,6 arttı.

Sanayinin alt sektörlerinden imalat sanayini incelediğimizde;

Eylül ayında imalat sanayi sektörü endeksi bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 2,5 azaldı.

Bir önceki aya göre de imalat sanayi sektörü endeksi yüzde 1,8 arttı.

Yıllık değişimler takvim etkisinden arındırılmış endeks değerlerinin bir önceki yılın aynı ayına göre değişimini ifade ederken, aylık değişimler ise mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış endeks değerlerinin bir önceki aya göre değişimini gösteriyor.   

Sanayi üretim verilerini konuşurken;

Bursa'daki OSB'lerde çarklar nasıl dönüyor?

Yavaşladı mı? Hızlandı mı?

Sorusuna cevap için üretim gücünün göstergesi olan OSB'lerde elektrik, su ve doğalgaz tüketim oranlarına da bakalım istiyorum.

Bildiğiniz üzere, sıkı para politikası piyasada finansman sıkıntısını artırdı. Ve reel sektör çarkı döndürmekte zorlandı.

O halde sanayinin tüketim verileri bize ne söylüyor?

Birkaç örnek veri derledim.

Örneğin Bursa Organize Sanayi Bölgesi (Bursa OSB)...

Verilere göre; Kasım 2023'te 127,8 milyon kWh olarak gerçekleşen elektrik tüketimi, aylık bazda değişmekle birlikte Mart 2024'te 132,9 milyon kWh, Mayıs 2024'te 137,1 milyon kWh, Temmuzda 138,5 milyon kWh'a kadar çıktı, fakat ağustos ayında 115,2 milyon kWh'a geriledi. Eylül 2024'te ise 125,4 milyon kWh oldu.

2024'te en yüksek tüketim 138,5 milyon kWh ile Temmuz 2024'te görülürken, en düşük tüketim 101 milyon kWh ile Nisan 2024'te, 114,6 milyon kWh ile Haziran 2024'te ve 115,2 milyon kWh ile ağustos 2024'te görüldü.

Bölgede doğalgaz tüketimi ise Kasım 2023- Eylül 2024 tarihleri arasında aylık bazda 11 milyon 136 bin 552 standart metreküplük tüketim ile 8 milyon 472 bin 383 standart metreküp arasında değişkenlik gösterdi. Doğalgaz kullanımının özellikle Mayıs 2024'ten itibaren düşüş eğiliminde olduğu gözlendi. Mayıs 2024'te aylık bazda 11 milyon 961 bin 638 standart metreküplük tüketim gerçekleşti.

Öte yandan Bursa OSB'de birinci kalite su tüketimi Kasım 2023 ile Eylül 2024 arasında 249 bin 331 ile 250 bin 240 metreküp, ikinci kalite su tüketimi de aynı dönemde 572 bin 645 ile 592 bin 962 metreküp arasında değişti. Aylık bazda en yüksek su tüketimi ise 841 bin 267 metreküp ile mayıs ayında yaşandı. İkinci kalite su tüketimi Ağustos'ta keskin bir düşüşle 560 bin 117 metreküpe gerilemesi dikkat çekti.

Örneğin Demirtaş Organize Sanayi Bölgesi (DOSAB)...

DOSAB'da kullanılan elektrik Eylül 2023'e göre Eylül 2024'te yüzde 8,87 azaldı. Ağustos 2024'e göre de yüzde 7,59 arttı.

Ocak- Eylül 2024 döneminde, geçen yılın aynı dönemlerine göre elektrik tüketimi azaldı.

Bölgede Eylül ayında elektrik tüketimi, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 8,87 oranına kadar gerileyerek 75,4 milyon kWh'ya indi.

9 ayda tüketilen elektrik miktarı da 698 milyon 358 bin 697 kWh olarak gerçekleşti.

İşletmelerin kullandığı doğalgaz tüketimi ise yılın dokuz ayında, geçen yılın aynı dönemine göre aylık bazda değişkenlik gösterirken genel olarak düştü. 9 ayda 90,7 milyon standart metreküp doğalgaz tüketilirken, aylık bazda en düşük kullanım 7 milyon metreküple Haziran 2024'de görüldü.

Bölgede atık su kullanımı 9 ayda 10,6 milyon metreküp olarak gerçekleşirken, Temmuz ayında 1,1 milyon metreküplük kullanımının Ağustos'ta 993 bin metreküpe inmesi dikkat çekti.

DOSAB'da proses suyu kullanımı yılın dokuz aylık döneminde 7,3 milyon metreküp oldu. Bölgede kullanma suyu da, 9 ayda 1 milyon 220 bin 638 metreküp düzeyinde gerçekleşti.

Örneğin Nilüfer Organize Sanayi Bölgesi (NOSAB )...

NOSAB'da elektrik tüketimi 27,3 milyon kWh oldu.

Yıl içerisinde değişkenlik gösteren tüketim, Haziran 2024'te 23,3 milyon kWh'a kadar geriledi. Temmuz 2024'te 28,2 milyon kWh' a çıkan tüketim, ağustosta 25,7 milyon kWh ve eylülde de 27,3 milyon kWh oldu.

NOSAB verilerine göre bölgede yılın 9 ayında işletmelerce tüketilen elektrik miktarı 245,9 milyon kWh olarak gerçekleşti.

Bölgenin doğalgaz tüketimi de 9 ayda 12,7 milyon standart metreküp düzeyinde gerçekleşirken, Ocak ayında 2,1 milyon metreküp düzeyinde gerçekleşen tüketim Haziran 2024'te 993 bin metreküpe kadar geriledi. Ardından Temmuzda 1,2 milyon metreküpe çıktı. Ağustos 2024'te 1 milyon 75 bin 410 metreküpe indi. Eylülde de tekrar tüketim 1 milyon 235 bin 533 metreküp seviyelerine geldi.

Fabrikaların kullandığı su tüketimi ise geçen yılın dokuz ayına göre belirgin değişiklikler göstermedi. Dokuz ayda bölgede 637,1 bin metreküp su tüketildi.

Velhasıl...

Tüketimlerden derlediğim veriler ve sanayicilerle görüşmelerimden edindiğim değerlendirmelere göre sonuç şöyle:

İmalat sanayicilerinin zorluklarla karşı karşıya olduğunu gösteriyor.

Aylık bazda tüketimlerin önceki aylara göre dalgalı olduğunu, bazı aylarda belirgin artışlar ve düşüşler görülüyor.

Tüm dalgalanmalar, üretim faaliyetlerinin dönemsel değişimlere nasıl tepki verdiğini anlatıyor.

Sanayinin üretim performansında bir önceki yıllara göre bazı zorluklarla karşılaştığını işaret ediyor.

Hissedilen maliyet artışları, finansmana erişim sorunu ve yüksek faiz ortamı gibi güçlükler üretim kapasitesine de yansıyor.

Ekonomik krizin etkisinin, bölge firmalarının da üretim süreçlerine yansıdığını görüyoruz.

Dolayısıyla, parasal sıkılaştırma tüketimi ve üretimi baskılıyor.

Sanayide işler istenen düzeyde iyi gitmiyor.

Döviz kuru hem üretimi hem ihracatı zorlaştırıyor.