Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği  (TOBB) Başkanı M. Rifat Hisarcıklıoğlu, bankalara çağrı yaptı.

Aslında bu çağrı çok da yeni değil.

İş dünyasının bankalarla başı dertten kurtulmuyor ki!

Finansmana erişim problemi üretici, sanayici, esnaf, çiftçi, KOBİ'ler ve ihracatçılar tarafından sıkça dile getiriliyor.

"YAPICI OLUN !"

TOBB Başkanı M. Rifat Hisarcıklıoğlu, krediye erişim sorununa sosyal medyadan yaptığı paylaşımda şu cümlelerle dikkat çekti:

"Banka kredilerine ulaşmak zorlaştı. Türkiye'nin her il ve ilçesinden bankalara yönelik şikâyetler artıyor. Firmaların kredi talepleri karşılanmıyor veya çok yüksek maliyetler çıkarılıyor. Üretim, istihdam, yatırım için bankaları daha duyarlı ve yapıcı olmaya davet ediyorum."

İş dünyası, Başkan Rifat Hisarcıklıoğlu'nun belirttiği gibi kredi çıksa bile ya maliyetin çok yüksek ya da kredi limitinin düşük olduğunu söylüyor.

"BANKALAR ZOR KREDİ VERİYOR"

Finansman maliyetinin yüksek olduğunu ifade eden Bursa iş dünyası, finansman beklentisini yükseltti.

Paranın pahalı olduğunu ifade eden iş dünyası, bankaların zor kredi verdiğini ve destek istedikleri yönünde vurgu yaptı.

Sadece özel bankalar değil, devlet bankaları da önceki dönemlere göre daha sıkı bir politika takip etmeye başladı.

Bankaya ticari kredi çekmek için giden iş dünyası, bankaların kredi vermediğini söyledi.

Bu durum uzun zamandır yatırımlara da yansıdı.

Bankalara kredi talebinde bulunan ve olumsuz cevaplarla karşılaşan iş dünyası, neden kredi verilmediğini sorgulamaya başladı.

Krediye erişim sorunu ile ilgili konu açılmışken, gelin isterseniz iş dünyası tarafındaki tabloya bir göz atalım.

Bursa iş dünyası ile "Türkiye'de banka kredilerinin genel görünümü ve bankaların yaklaşımı nasıl?" sorusunun yanıtını aradık.

"REEL SEKTÖRÜ ZOR DURUMDA BIRAKMAKTADIR"

İlk yanıt Ermetal Şirketler Grubu CEO'su Yesari Süalp'den...

"Banka kredileri kullanımında zorluklar yaşandığı şekilde bilgi doğrudur. Gerek Merkez Bankası'nın gerekse hükümetin aldığı ekonomik kararlar,  özellikle son 1-1,5 aydır banka kredi kullanımını oldukça zorlaştırdı. Özellikle son bir yıldır dünyada ve ülkemizde yaşanan emtia fiyatlarındaki yüzde 100 seviyelerine varan artışlar gerçekleşti. Geçen yıl bugünlerde Dolar / TL 8,43 iken, bugün itibarıyla Dolar / TL 17,95 değerine ulaştı ki, bu değişim yüzde 113 oranındaki yükseliş anlamına geliyor. Sadece bu iki değişkenin üretimin ana girdisi olan malzeme fiyatlarına etkisi ile maliyetler yüzde 200 - yüzde 250 seviyelerinde arttı. Bununla birlikte artan enerji maliyetleri ve enflasyon ile maliyetlerin hızlıca artması sonucunda şirketlerin işletme sermaye ihtiyacı oluştu. Ancak bu ihtiyaca bankalar çok olumlu yaklaşmazken ve ayrıca alınan başta kredi kullanımını zorlaştırıcı ekonomik önlemler, reel sektörü zor durumda bırakmaktadır. Kamu bankalarında faiz oranı yüzde 18 - yüzde 20 seviyelerinde iken,  özel bankalarda bu oran yüzde 35 - yüzde 45 seviyelerine çıkmakta. Kredi kullanma imkânı bir şekilde bulunsa bile, finansman maliyetleri de reel sektörün önünde ayrı bir önemli sorun oluşturmaktadır. Umarız en kısa zamanda bu koşullar iyileşir."

"PİYASA DARALTILIYOR"

OSBÜK Yönetim Kurulu Üyesi ve NOSAB Yönetim Kurulu Başkanı Erol Gülmez'den cari açığa vurgu yapan yanıt...

"Geçtiğimiz dönemlerde yatırım ve büyüme için sağlanan ciddi teşvikler firmalarımız için doğru adımlardı. Ancak Türkiye'de sanayi firmalarının ezici çoğunluğu KOBİ'dir. Bu sebeple, bu firmalar yaşayabilmek ve yatırımlardan sürdürülebilir sonuçlar almak için işletme kredisine de ihtiyaç duyuyor. Yaşanan ekonomik koşullardan dolayı piyasa daraltılıyor, bu sebeple firmaların krediye erişimi imkânsız halde geldi. Krediye erişen içinse finansman maliyeti çok yüksek oluyor. Ekonomik büyümenin sağlanması, cari açığın düşmesi ve yeni yatırımların planlanması için sağlanan teşviklerin ülkemiz için anlamlı ve kazançlı birer enstrüman olabilmesi, firmalarımızın krediye kolay ve az maliyetle erişiminden geçiyor. Umarım bu yönde atılacak adımlarla, ayakta durmakta güçlük çeken firmalarımız için kolaylık sağlanır."

"FİNANSMANA SAHİP OLMAKTA SORUNLAR YAŞANMAKTADIR"

Diğer bir yanıt da İnegöl Ticaret ve Sanayi Odası (İTSO) Başkanı Yavuz Uğurdağ'dan...

"TOBB Başkanımız Rifat Hisarcıklıoğlu, iş insanlarımızın sorunlarına tercüman olmuştur. İş insanlarımızın sorunlarını birebir olarak İnegöl Ticaret ve Sanayi Odası Yönetim Kurulu toplantılarımızda ve Ankara ile yoğun görüşmelerimizde dile getiriyoruz. Finansmana sahip olmakta sorunlar yaşanmaktadır. İşletmelerimiz için bankaların krediler sunması, maliyetleri düşürmesi ve taleplere karşılık vermesi, finansman arayışına çözüm olacaktır. Sürdürülebilir bir yatırım için finansmana erişim sağlanmalıdır. Bu durumda sanayicimiz banka kredilerine ulaşmakta zorlanıyor, kredi talepleri karşılanmıyor, çok düşük limitler ve çok yüksek maliyetler çıkarılıyor. En kısa sürede bu duruma acilen çözüm üretilmelidir. Aksi takdirde birçok sanayicimiz çok zor günler geçirecektir."

"DEVLET BANKALARI DA GERİ ÇEKİLİYOR"

Pega Otomotiv Süspansiyon Yönetim Kurulu Başkanı Hüseyin Tuncer'de...

"Özel bankalardan ziyade devlet bankaları da kendini geri çekti. Bu alanda da ciddi bir sıkıntı var. Özel sektörün girdi maliyetlerinin düşürülmesi, finansman ihtiyacını da ortadan kaldıracak. Üreticiler olarak, girdi maliyetlerinin sürekli artmasından yakınıyoruz. Enerji maliyetlerimizin düşürülmesi ve üretime desteklerin artması, bankalara olan ihtiyacı kısmen ortadan kaldıracaktır."

"BİRÇOK SANAYİ KURULUŞU ÇOK ZOR GÜNLER GEÇİRECEKTİR"

Bir başka yanıt da Topbaş Group Genel Müdürü Haluk Sami Topbaş'dan...

"TOBB Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu'da bu konuya değindi. Maalesef son dönemde bankalar sanayicinin yaşam kaynağı olan kredileri kapatmış durumdalar. Reel de baktığınızda kredi veriyoruz diyorlar, ancak Türk lirasında bu oranlar özel bankalarda yüzde 40 vadeye göre de yüzde 50'ye kadar çıkıyor. Kamu bankaları ise, politika faizinin 4 puan üzerinde yüzde 21 seviyelerinde kredi verdiklerini söylüyorlar. Ancak son dönemlerde hiçbir dosya onaylanmıyor. Döviz kredileri ise, şu an Eximbank'ta dahi yüzde 6'lar seviyesinde. Özel ve kamu bankalarında hiç bahsetmiyorum. Kısacası bankalar ve hükümetimiz en kısa sürede bu duruma acilen el atmalıdır. Aksi takdirde birçok yatırım sonuçsuz kalacak ve birçok sanayi kuruluşu çok zor günler geçirecektir."

"EXİMBANK KREDİLERİNİN ŞARTLARI TEKRAR GÖZDEN GEÇİRİLMELİ"

RUMELİSİAD Yönetim Kurulu Başkanı Zarif Alp ise, şu yanıtı verdi:

"Finansman olanakların normalleşme sağlanması ve reel sektör gerçeklerine uymayan uygulamaların sona erdirilmesi gerekiyor. Özellikle de rotatif krediler 40'ların üzerinde yer alıyor. Bu durum yatırımları olanaksız hale getiriyor. Banka kredi limitlerinde ciddi sıkıntılar var. Firmaların kredi talepleri karşılanmıyor, yatırım ve işletme sermayesi anlamında büyük zorluklar yaratıyor. Türkiye ekonomisinde yatırımların, ihracatın, istihdamın artması bağlamında en çok önemsediğimiz başlıklar fiyat istikrarı ve finansal istikrarın sağlanmasıdır. Eximbank kredilerinin şartları tekrar gözden geçirilmeli, ihracatçı firmaların bu krediyi kullanabilmesi için şartlar iyileştirilmeli ve forward kullanan firmalar da bu krediyi kullanabilmelidir."

"TEMİNAT MEKTUPLARINDA DA İNANILMAZ ZORLUKLAR ÇIKARTIYORLAR"

Bir başka yanıt da GESİAD Başkanı Murat Kaya'dan...

"TOBB Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu'nun paylaşımı iş insanları olarak bizleri mutlu etti. Güncel faizler yüzde 14 seviyesindeyken, bankaların uygulamış olduğu faizler yüzde 30 - yüzde 40 bandı arasında. Tamamen KOBİ'lerin bankalarla ilişkisinin kesilmesi, kredi ve finansal araçlara ulaşılamaması demektir. Özellikle içinde bulunduğumuz zorlu piyasa koşullarında finansmana ihtiyacımız oluyor ve maalesef bu şartlardaki faizlerle kullanamıyoruz. Bankalar, firmalara döviz bazlı kullandırılacak teminat mektuplarında da inanılmaz zorluklar çıkartıyorlar. Bu durumda iş insanlarının karşısına ayrı bir sorun olarak çıkıyor."

"YATIRIM İŞTAHI AZALMAKTA"

Bir yanıt da MARSİFED Başkanı ve TÜRKONFED Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Ramazan Kaya'dan...

"Finansmana erişim konusunda KOBİ'lerimizin yaşadığı sıkıntıları, MARSİFED ve TÜRKONFED olarak defalarca dile getirilmiştir. Konu yeni olmamakla beraber yaşanan enflasyonist ortam nedeniyle, her ne kadar politika faizimiz yüzde 14 olsa da, şirketlerimiz çok daha yüksek faiz oranları ödemek zorunda kalmaktadır. Yaşanan zorluklar nedeniyle, yatırım iştahı azalmakta,  hedeflenen büyüme rakamlarına ve buna bağlı işsizlik hedeflerine ulaşılması mümkün olmamaktadır. İhracatımızı arttırmamız gereken noktada, ihracat bedellerine getirilen kısıtlamalar, ihracatçılarımızın başka yollar aramasına sebep olmaktadır. Yatırım ortamının iyileşebilmesi en başta enflasyonla ciddi bir mücadeleye girilmesine ve CDS'lerimizin düşmesine bağlıdır. Yoksa tek başına bankaların tutumu ile finansmana erişimin kolaylaşmasını beklemek doğru olmaz."

Peki, bu ne anlama geliyor?

Kısacası iş insanlarının kronik sorunları çözüm beklerken,  finansman sorunu büyüyor.

O yüzden sorunların çözümü kadar iş insanları ile daha çok empati kurması gerekiyor.

Bursa dünyası ile konu üzerine konuşmalarımdan çıkardığım sonuç bu.

Şimdi bekleyip göreceğiz...

İş dünyasının sesini duyan var mı?