Tik çeşitleri nelerdir?

Tik ve takıntıların birbirinden ayrı şeyler olduğunu, tiklerin vücudumuzdaki bazı kasların istemsizce kısa süreli kasılması sonucu oluşan hareket ve seslerdir. 

Tiklerin Yaşa ve Cinsiyete Göre Görülme Sıklığ

Tikler, genellikle erken yaşlarda başlamaktadır. Tikler, sıklıkla 3-4 yaşından sonra görülmektedir. Nadiren, 15 aylık gibi erken bir dönemde de görülebilir. En sık görüldüğü yaşlar ise, 6-7 yaş ve 11-13 yaşları arasıdır.

Toplum içinde görülme oranı %1-2'dir. Genellikle erkek çocuklarda daha fazla görülmektedir. Erkeklerde kızlara göre 2 kat daha fazla görülmektedir. Sosyo ekonomik durumdan bağımsızdır. Aile bireylerinde birinde varsa, Sıklık ve şiddeti birtakım faktörlerden (stres, yorgunluk vb. ) etkilenmektedir.

En sık görülen tikler arasında, göz kırpma, kaş kaldırma, dudak , burun oynatma sayılabilir. Bunun yanısıra bazı tiklerde karmaşıktır. Kompleks tikler arasında, yüzde görülen mimikler, aynı sözü tekrarlama, üstünü başını düzeltme sayılabilir.

Çabuk öfkelenen, huzursuz, yerinde durmakta zorlanan, dikkat eksikliği olan çocuklarda daha sık görülmektedir.

Tik Çeşitleri

Gelip geçici tikler, tekil veya çoğul motor ve/veya vokal tiklerden oluşur. Bir yıldan uzun sürmeyen, her gün artmalar ve azalmalarla gözlenebilen basit tiklerdir. Bir çok olguda, Stres ve çevresel faktörler etkilidir.

Kronik motor ya da vokal tikler, bir yıldan daha uzun sürmektedir. Tiklerin olmadığı dönem üç aydan daha azdır. Vokal tikler, burun çekme, boğaz temizleme gibi duyulabilen tikler iken, motor tikler kaş kaldırma, göz kırpma, baş sallama, omuz silkme gibi görülebilen tiklerdir.

Tourette Bozukluğu, Çocukluk çağlarında (ortalama olarak 7-10 yaşlarında) başlayan bir bozukluktur. Artmalar ve azalmalar gösterir. Motor (hareketle ilgili )ve vokal tikler (ses çıkarma) birlikte görülebilir. Nedenleri arasında, genetik, nörobiyolojik ve çevresel etkenler sayılabilir.

Başka türlü adlandırılamayan tik bozukluğu, tanı ölçütü karşılamayan tiklerle devam eden bozukluklar için kullanılmaktadır. 18 yaşından sonra başlamakta veya dört haftadan daha kısa sürmektedir.

Tedavi

Tik bozuklukları, çocuğun benlik saygısında düşmeye, aile veya okul yaşamında bozulmaya, uyum sorunlarına yol açabilir. Seyri genellikle iyi bir gidişat gösterir. Kronik bir hastalığın olması, yetersiz aile desteği gidişatı olumsuz etkileyebilir.

Çocuk tiklerini belirli durumlarda, belirli ortamlarda gösteriyorsa bunun nedenlerinin değerlendirilmesi önemlidir. Anne babanın kaygısı nedeniyle çocuğun davranışlarını kontrol etmeye çalışması sonucunda açığa çıkan gerginlik çocuğun tiklerinin artmasına neden olur. Aile ve çevre tarafından yapılan uyarılar, cezalandırmalar, çocuğu duygusal ve fiziksel yük altına sokmakta, tiklerin devam etmesine yada yeni tikler oluşmasına yol açabilmektedir.

Tikleri söndürmede aile, öğretmen ve tedavi ekibinin iş birliği içinde olması önemlidir. Anne, baba, öğretmenin çocuğa destek olması, çocuğun tiklerinin istemli olmadığını kabullenmesi gereklidir. Çocuğa sevildiği hissettirilerek, olumlu benlik algısı ve kendine güven duygusunun geliştirilmesi sağlanmalıdır. Tedavide, çocuğun benlik saygısının arttırılması, aile içi ilişkilerin iyileştirilmesi, stresin azaltılması önemlidir. Tikler kronikleşmişse ilaç tedavisi de eklenmelidir.

Kaynak: BURSADA BUGÜN

Diğer Sağlık ve Beslenme Haberleri için tıklayın