Önemi bir defa daha anlaşıldı! Savaş olursa nereye sığınırız?

Türkiye Gazetesinin haberine göre, Dünyada savaşların arttığı, füze ve drone tehditlerinin gündelik hayatı etkileyebildiği bir dönemde, Türkiye'de halk arasında en çok sorulan sorulardan biri de "Savaş olursa nereye sığınırız?" konusu oldu. Özellikle son yıllarda İsrail-Gazze hattındaki çatışmaların İran'a sıçraması, bölge ülkelerinde sığınakların ne kadar kritik bir role sahip olduğunu bir kez daha gözler önüne serdi. On binlerce sivilin sığınaklara akın ettiği görüntüler, Türkiye'de de benzer bir altyapının olup olmadığını sorgulatmaya başladı. Türkiye'de sığınakların varlığı, yasal düzenlemelerle zorunlu kılınmış durumda. 1.500 metrekareden büyük ve 12'den fazla bağımsız bölüme sahip yapılarda sığınak yapılması şart. Ancak uygulamada bu hükümlerin karşılık bulduğu söylenemez.

Günümüzde çoğu bina altındaki sığınak olarak planlanan alanlar; depo, kömürlük, ardiye ya da otopark gibi amaçlarla kullanılıyor. Bu da savaş veya büyük bir afet durumunda halkın sığınabileceği güvenli alanların sayısını neredeyse sıfırlıyor. Yeni yapılan lüks sitelerde, bazı devlet dairelerinde ve okullarda sığınak yapıldığı belirtiliyor. Ancak büyük çoğunluğu mimari olarak bodrum katı formunda, yani gerçek bir savaş ya da nükleer saldırıya karşı koruma sağlayacak teknik özelliklerden yoksun. 

RİSK GÖRÜLMEDİĞİ İÇİN YAPILMIYOR

Çoğu apartman sakini, bu alanları kişisel depolama veya otopark olarak kullanmayı tercih ediyor. Uzmanlara göre Türkiye'de sığınak kültürünün gelişmemesinin temelinde, ülkenin bugüne kadar ciddi bir savaş tehdidi yaşamamış olması yatıyor. Osmanlı döneminde füze gibi uzun menzilli silahların bulunmaması ve yeni dönemde de Türkiye'nin doğrudan savaş tecrübesi yaşamaması sığınak ihtiyacı doğurmadığını gösteriyor. 

Konuyla ilgili konuşan Şehir Planlayıcısı Ceyda Şubaşı "Bugün şehirlerimizi planlarken depreme dayanıklılık gibi bazı kriterler öncelikli olsa da savaş veya sivil savunma açısından bir planlama yapıldığını söylemek güç. Oysaki kent planlaması sadece bugünün ihtiyaçlarını değil, potansiyel riskleri de göz önüne almalı. Yer altı sığınaklarının, toplu kullanım alanlarının, hızlı tahliye koridorlarının ve ulaşılabilir toplanma merkezlerinin şehir dokusu içinde belirlenmesi gerekir. Ancak Türkiye'de sığınak kavramı, hâlâ bir apartman bodrumuyla sınırlandırılıyor" dedi.

SIĞINAK YÖNETMELİĞİ VAR

İnşaat Yüksek Mühendisi Ertan Karacadağ ise "3194 sayılı İmar Kanunu ve Sığınak Yönetmeliği, belirli metrekare ve daire sayısını aşan yapılarda sığınak inşasını zorunlu kılıyor. Ancak ne yazık ki uygulamada bu zorunluluk çoğu zaman şeklen yerine getiriliyor. Mühendislik açısından bakıldığında, gerçek bir sığınağın özel duvar kalınlığı, havalandırma, su ve enerji sistemleri, basınca ve darbeye dayanıklı kapılar gibi birçok teknik özelliği olması gerekir. Ancak biz çoğu projede sığınak diye gösterilen yerin basit bir bodrum olduğunu görüyoruz. Ruhsat için çizilen sığınak projeleri ya sonradan depo, kömürlük ya da otopark olarak kullanılıyor ya da hiç yapılmıyor" ifadelerini kullandı. 

SIĞINAKLARIN TEKNİK ÖZELLİKLERİ

Bina altında veya yakın çevresinde konumlandırılmalı.

Su baskını riski olmayan yerlerde yapılmalı.

Yapıdan kolay ve hızlı erişilebilir olmalı.

En az 30 cm kalınlığında betonarme duvarlar ile yapılmalı.

Gaz ve basınca dayanıklı kapılar olmalı.

İçerideki oksijen dengesini koruyacak şekilde doğal veya mekanik sistem bulunmalı.

Kimyasal, biyolojik ve nükleer saldırılara karşı yalıtım yapılmalı (özellikle kamu yapılarında).

Ayrıca; tuvalet ve lavabo, acil aydınlatma, temiz su ve elektrik bağlantısı olmalı. İzolasyonlu zemin ve yangına dayanıklı yapı malzemeleri kullanılmalı.

KİRACI PROBLEMİNE SEBEP OLABİLİR

Apartman yöneticisi Hüseyin Kayacı, "Bizim apartmanda da sığınak olarak ayrılmış alan daha sonra kapıcı dairesi olarak kullanılmıştı. Şimdi geriye dönük bir denetim olsa, bu alanın tekrar sığınak olarak düzenlenmesi istendiğinde ciddi sıkıntı yaşarız. Hem mevcut kullanıcıyı çıkarmak zorunda kalırız hem de binadaki diğer maliklerle sorunlar yaşarız. Bu tür kararlar projelendirme aşamasında doğru verilmeliydi. Çünkü hem yasal zorunluluk var hem de ileride yaşanacak afet ya da savaş gibi olağanüstü durumlarda halkın can güvenliği için bu alanlar gerekiyor. Oysa şimdi bodrumda 'kapıcı dairesi' diye geçen yer aslında bir sığınak olmalıydı. Bu da hem binanın iskân durumunu hem de güvenlik standardını tartışmalı hâle getiriyor" dedi. 

KONUT YAPILIP SATILMIŞ

Emlak Danışmanı Selin Yılmazer, "Piyasada özellikle eski binalarda çok sık karşılaştığımız bir durum bu. Sığınak alanları kâğıt üzerinde 'depo' ya da 'müştemilat' gibi gösterilip zamanla ya kiralık daireye ya da kapıcı dairesine dönüştürülmüş. Bazı müteahhitler projede bunu en baştan bu şekilde kurgulayıp satışı bu yönde yapmış. Ancak mevzuat sıkılaşır ve bu alanlar yeniden sığınak olarak kullanılmak zorunda kalınırsa hem ev sahipleri mağdur olacak hem de müteahhitlerle ciddi hukukî sorunlar doğabilir. Çünkü satış yapılmış, tapu verilmiş, iskân alınmış yerleri geri almak teknik olarak çok zor. Bu tür dönüşümler planlama aşamasında doğru şekilde yapılmalıydı. Bugün çözülmesi çok daha karmaşık hâle geldi" ifadelerini kullandı.

Kaynak: BURSADA BUGÜN

Diğer Güncel Haberler için tıklayın