Küçük ünlü uyumu nedir?

Küçük Ünlü Uyumu Nedir?

İsim ve fiil soylu kelimelerin tamamında düzlük ve yuvarlık kuralına küçük ünlü uyumu denir. Bu kuralın büyük ünlü uyumundan en önemli farkı, kelimenin tamamına değil, iki hece arasındaki uyuma bakılmasıdır. Örneğin dört heceli bir kelimede ilk hecede yer alan sesli harf, sadece ikinci heceden sorumludur.

Küçük Ünlü Uyumuna Nasıl Bakılır?

Küçük ünlü uyumuna bakmak için kelimelerdeki sesli harflerin yapısı incelenir. İlk hecesinde düz sesli ikinci hecesinde yuvarlak sesli harflerin yer aldığı kelimeler küçük ünlü uyumuna uymaz.

Örnek Kelime:

Yutak - Bu kelimenin ilk hecesinde yer alan ''u'' ince, ikinci hecesinde yer alan ''a'' ise düz seslidir. Bu nedenle yutak kelimesi küçük ünlü uyumuna uymaz.

Küçük Ünlü Uyumuna Uyan Kelimeler

A- Düzlük Kuralına Göre Küçük Ünlü Uyumuna Uyan Kelimeler

1- Saklambaç
2- Yatalak
3- Sanem
4- Yetiş
5- Didem
6- Salata
7- Yastık
8- Bıçkın
9- Eter
10- Zemin
11- Yakın
12- Darlık
13- Saten
14- Şimşek
15- Salkım
16- Kalite
17- Ziynet
18- Zirve
19- Zaman
20- Canan

B- Düzlük Kuralına Göre Küçük Ünlü Uyumuna Uymayan Kelimeler

Parola

Bu kelimenin ilk hecesinde ''a'', ikinci hecesinde ise ''o'' harfi yer alıyor. ''a'' düz, ''o'' ise yuvarlak sesli harflerden biri olduğu için parola kelimesi, küçük ünlü uyumuna uymaz.

Diğer Örnekler:

1- Yufka - (u-a)
2- Hürriyet (ü-i-e)
3- Zangoç (a-o)
4- Zirkonyum (i-o-u)
5- Yumuşak (u-u-a)
6- Redingot (e-i-o)
7- Türdeş (ü-e)
8- Susam (u-a)
9- Yulaf (u-a)
10- Fular (u-a)

Not -1-

Dilimize Fransızca, İngilizce ve Almancadan geçmiş kelimelerin birçoğu küçük ünlü uyumuna uymaz.

Örnekler:

1- Pitoresk
2- Adaptör
3- Aktüel
4- Grotesk
5- Avukat
6- Asansör
7- Depresyon
8- Bürokrasi
9- Baron
10- Embriyo
11- Editör
12- Fiyonk
13- Geoit
14- Feodal
15- İllüzyon

Not -2-

Tek heceli kelimelerde sadece bir tane sesli harf yer aldığı için, bu kelimelerde küçük ünlü uyumu kuralına bakılmaz.

Örnekler:

1- Fabl (a)
2- Beş (e)
3- Cönk (ö)
4- Dük (ü)
5- Diş (i)
6- Kış (ı)

Not -3- Ki eki almış kelimelerin birçoğu küçük ünlü uyumuna uymaz.

Örnekler:

1- Odadaki
2- Dolaptaki
3- Mutfaktaki
4- Sonraki
5- Önceki

Kaynak: BURSADA BUGÜN

Diğer Eğitim Haberleri için tıklayın