Depresyon (çöküntü) nedir? Depresyon türleri nelerdir? Majör depresif bozukluk belirtileri nelerdir? Depresyon tedavisi nasıl?

Günlük hayatta arkadaşlarımızla sohbet etmek, spor yapmak, gezmek, eğlenmek gibi severek yaptığımız aktiviteler vardır. Bazen kendimizi suçlu, değersiz ve çaresiz hissedebiliriz. Kısaca çevremizden soyutlanma gibi bir durumun içine gireriz. İçinde bulunduğumuz bu durum belki de depresyonu işaret ediyor olabilir. Peki Depresyon (çöküntü) nedir? Depresyon türleri nelerdir?
Majör depresif bozukluk belirtileri nelerdir? Depresyon tedavisi nasıl?

Depresyon (çöküntü) nedir?

Sözlük anlamı olarak depresyon; uyaranlara karşı duyarlığın azalması, girişim gücünün ve kendine güvenin yiterek umutsuzluğun, karamsarlığın güçlenmesi biçiminde beliren ruhsal bozukluk (çöküntü) durumudur. "Major Depresyon" olarak da isimlendirilir. Depresyon ciddiye alınması gereken ama tedavi edilebilir bir hastalıktır. Depresyon her yaşta görülür ama genellikle gençler ve kadınlarda daha yaygındır. Kadınlar doğumdan sonra doğum sonrası depresyonu adı verilen durumu yaşayabilir.

Depresyonun kalp krizi, inme ve diyabet gibi diğer ciddi hastalıkların ortaya çıkmasında rol oynadığı ve pek çok kronik hastalığın seyrini kötüleştirdiği kanıtlanmıştır. Tedavi edilmeyen depresyon alkol, uyuşturucu bağımlılığı gibi yaşamı tehdit edebilecek durumlara yol açabilir. Kişilerin çevreleriyle olan ilişkilerini zayıflatarak, iş yerinde problemlere neden olabileceği gibi zamanla daha büyük hasarlara da neden olabilir.

Depresyon türleri nelerdir?

Depresyonun en çok rastlanan türleri iki ana kategoride toplanır; klinik depresyon (majör depresif bozukluk) ve distimik bozukluk. Depresyon şiddet derecesine göre hafif, orta şiddetli ve ağır depresyon olarak kategorize edilir.

Klinik Depresyon (Majör Depresif Bozukluk): Depresyon türleri içerisinde en şiddetli olarak değerlendirilen türdür. Belirtileri şu şekilde görülebilir:

- Günün çoğunluğunda depresif hissetme

- Günlük aktivitelere ilginin azalması

- Belirgin kilo artışı ya da azalışı

- Şiddetli uykusuzluk ya da uyanamama hali

- Düşünce ve hareketlerde yavaşlama

- Günün çoğunluğunda bitkin/yorgun hissetme

- Odaklanmakta ve karar vermekte güçlük

- Tekrar eden ölüm ya da intihar düşünceleri

Atipik Özellikli Majör Depresif Bozukluk: Atipik depresyon yaşayan kişilerin duygu durumları dış uyaranlara göre şiddetli değişimler gösterir. İyi haber alındığında aşırı sevinç, kötü bir haber alındığında ise aşırı üzüntü gibi. Bu tür depresyon yaşayan kişilerde şu belirtiler görülür;

- Kiloda belirgin artış

- İştahta belirgin artış

- Yoğun uyku hali

- Kollarda ve bacaklarda ağırlaşma hissi

- Reddedilmeye karşı hassasiyet

Doğum Sonrası Depresyonu: Hamilelik süresince ya da doğumu takip eden dört hafta içinde karşılaşılan bir depresyon türüdür. Nedeni tam olarak bilinmemektedir. Genellikle şiddetli üzüntü hali, sürekli ağlama, yoğun kaygı ve umutsuzluk sıklıkla görülen belirtilerdir.

Mevsimsel Duygu Durum Bozukluğu: Genel olarak gençlerde ve kadınlarda görülür. Mevsimsel Duygu Durum Bozukluğu yaşayan kişiler özellikle gün ışığının azaldığı kış dönemlerinde ümitsiz, üzgün, stresli ve ilgisiz bir görüntü ortaya koyarlarken yaz dönemlerinde bambaşka bir ruh haline girerler.

Melankolik Özellikli Majör Depresyon: Önceden zevk aldıkları hiçbir aktiviteden zevk almamaya başlarlar. Aşağıdaki belirtilerden en az üç tanesini daha sergilemeleri durumunda kişiye majör depresif bozukluk tanısı konur;

- Zevk alınan çoğu aktivitelerden zevk alamama

- Yaşanan iyi olaylar karşısında tepkisizlik

- Psikomotor davranışlarda farklılaşma

- Şiddetli suçluluk duygusu

- Uykusuzluk

- Sabahları depresyonda artış

Psikotik Özellikli Majör Depresif Bozukluk: Kişiler kendilerinin değersiz olduklarını ve yaşamayı hak etmediklerini söyleyen sesler duyduklarını söyleyebilirler.

Katatonik Özellikli Majör Depresif Bozukluk: Aşağıdaki belirtilerin en az iki tanesinin görüldüğü durumlarda teşhis konur;

- Kaslarda hareketsizlik,

- Nedensiz kas hareketleri,

- Şiddetli negativite ya da hiç konuşmama,

- Alışılmamış beden pozisyonu,

- Başkalarının söz ve hareketlerini tekrar etme.

Distimik Bozukluk: Distimi depresyonun hafif ancak kronik formlarından biridir. Belirtileri genellikle en az iki yıl boyunca devam eder. Bu kişilerde günlük aktivitelere duyulan ilgide azalma, kendilerini ümitsiz hissetme, verimlilikte düşüş ve düşük özgüven gibi belirtiler sıklıkla görülür.

 Majör depresif bozukluk belirtileri nelerdir?

Depresyon semptomları herkeste farklılıklar gösterse de en sık rastlanan belirtileri şöyledir:

- Kendini üzüntülü, değersiz, umutsuz, çaresiz, hissetme, içinde boşluk duygusu olması.

- Karar verme güçlüğü, konsantrasyon zorluğu, bellek bozukluğu.

- Daha önce zevk alınan iş ve aktivitelerden zevk alamama.

- Cinsel isteksizlik.

- İşte, okulda, aile ve arkadaş arasında sorunların ortaya çıkması.

- İnsanlardan uzaklaşma ve yalnız kalma isteği.

- Enerji azlığı, yorgunluk hissi ve çabuk sinirlenme.

- Uyku bozukluğu (uykuya dalamama,uykuyu sürdürme güçlüğü, sabah erken uyanma veya fazla uyuma şeklinde olabilir)

- Yeme bozukluğu (iştahta azalma veya artma)

- Nedeni belli olmayan baş, boyun, sırt ağrısı gibi vücudun değişik yerlerinde sürekli ağrılar hissetme, baş dönmesi, mide bulantıları, gaz hissi, ishal-kabızlık dönemleri

- Son zamanlarda fazla alkol almaya başlama veya yatıştırıcı ilaçları kullanma ihtiyacı hissetme.

- Kendine zarar verme, intihar planları yapma, intihar girişiminde bulunma veya kendi cenaze törenini düşünme.

Depresyon tedavisi nasıl?

Seratonin ve noradrenalin isimli kimyasal maddelerin miktarlarını düzenleyen antidepresanlar, bu hastalığın tedavisinde sıklıkla kullanılmaktadır. Son yıllarda geliştirilen antidepresanlarla, başka hiçbir yardım almadan % 70'ler civarında iyileşme sağlanabilmektedir. Bazı vakalarda anksiyolitik (kaygı gidericiler), antipsikotik (psikotik belirtiye yönelik ya da tedavi güçlendirici olarak kullanılanlar), tiroid hormonu, lityum kullanılabilir. İlaç tedavisine ek olarak uygulanan psikoterapi tedavinin etkisini artırmaktadır. Psikoterapi ile kişinin olumsuz düşünce ve davranış biçimlerinin değiştirilmesi ve hastalıkla mücadele etmesi için daha aktif olması amaçlanır. Kimi ağır vakalar yatarak tedavi edilir. Kişinin keyif aldığı ve işlevselliğinin arttığı uğraşılar da tedavide yarar sağlar.

Kaynak: BURSADA BUGÜN

Diğer Sağlık ve Beslenme Haberleri için tıklayın