Bursa'da yağan külden nasıl korunacağız?

SEMA ÜSTÜNTAŞ / BURSADA BUGÜN 

Sakarya, Eskişehir ve Bilecik'te yaşanan orman yangınları sadece bu bölgeleri değil çevre illeri de etkiledi. 

Yoğun bir yangın dumanıyla kaplanan Bursa'ya gece boyu kül yağmıştı.

Peki, bu durum kronik rahatsızlığı olanları nasıl etkiler? 

Bursada Bugün'e konuyla ilgili konuşan Nev Sağlık Grubu Göğüs Hastalıkları Uzmanı Dr. Elif Yaldız, yangın dumanından korunma yollarını anlattı.

"HASTANE YATIŞLARI ARTMIŞTIR"

Orman yangınlarının tüm canlıların sağlığını doğrudan etkileyen ciddi bir ekoloji ve halk sağlığı sorunu olduğunu dile getiren Nev Sağlık Grubu Göğüs Hastalıkları Uzmanı Dr. Elif Yaldız, "Orman yangınları, boyutu büyük küllerden mikron alt duman parçacıklarına kadar değişen çok büyük miktarlarda karbonlu partikül madde (PM) (black karbon) üretir. Uygun meteorolojik koşullar altında, daha küçük duman parçacıkları kilometrelerce öteye rüzgarla taşınabilmekte ve böylece çok daha fazla sayıda insan etkilemektedir. Yangın alanından 50 km uzakta bile ince toz sınırı 5-6 kat aşılınca kalp-damar hastalıklar nedeniyle hastane yatışları artmıştır. Araştırmalar, yangın dönemlerinde solunum şikayetlerinin ve 0-6 yaş çocuk acil başvurularının yaklaşık 3 katına çıktığını, yetişkinlerde akciğer kapasitelerinin yüzde 6 azaldığını göstermektedir. Kısacası, yangın dumanındaki ince toz, karbonmonoksit ve diğer zararlı gazlar, hem hemen, hem de uzun vadede ciddi bir sağlık riski oluşturmaktadır. Tehlikeli Hava Kirleticileri (HAP ler), bebeklerde, çocuklarda, hamile kadınlarda, yaşlılarda, akciğer ve kalp hastalıkları olanlarda ve fiziksel aktivite yapan kişilerde sağlık sorunlarına neden olabilir. HAP lerde birçok tehlikeli kimyasal mevcuttur. Yetişkinlere kıyasla bebekler ve çocuklar üzerindeki etkileri daha belirgindir. Bu HAP'ler genel olarak kümülatif dumanın tahriş edici özelliklerini oluştururlar" dedi.

KİMLER YANGIN DUMANINA HASSAS BİREYLERDİR?

Yangın dumanına hassas olan kişilerden de bahseden Uzmanı Dr. Elif Yaldız, "Kalp yetmezliği, iskemik kalp hastalığı, hipertansiyonu olanlar, kronik obstrüktif akciğer hastalığı, amfizem veya astım gibi solunum sistemi hastalığı
olanlar, yaşlılar (50 yaş üzeri riskli olabilirken, 75 yaş üzerinde risk çok daha fazla artmaktadır). Çocuklar ve ergenler (sık nefes alıp vermeleri ve solunum sistemlerinin halen gelişme aşamasında olması nedeniyle daha fazla etkilenirler). Diyabet hastaları (kalp-damar hastalıkları riskini arttırdığı için) Gebeler, yangın dumanına hassas kişilerdir" diye konuştu.

YANGININ ETKİLERİNDEN KORUNMAK İÇİN NELER YAPABİLİRİZ?

Yangının etkilerinden korunmak için neler yapabileceğimiz hakkında da konuşan Elif Yaldız, "İnce taneciklerden korunmak için cerrahi maskeler, ıslatılmış kumaş yeterli değildir, N-95 tipi maskeler kullanılmalıdır. N-95 tipi maskeler devlet tarafından yangın bölgesinde maruz kalan halka temin edilmelidir. Maskelerin yüze iyi oturması ve doğru kullanılması Bu maskeler ortamda bulunan CO gibi gazlardan kişiyi korumamaktadır. Yangın bölgesinden öncelikle KOAH, astım ve kronik kalp rahatsızlığı bulunan hastaların, çocukların, gebelerin tahliye edilmesi, sürekli oksijen kullanması gereken hastaların olası
elektrik kesintilerinden etkilenmemeleri için tahliyesinin öncelikli yapılması, cihazların kullanımının sürdürülebilmesi için uygun koşulların oluşturulması gereklidir. İklim krizinin sonuçlarından olan sıcak hava dalgaları, insanlarda ciddi sağlık risklerine,
ölümlere, tarım kayıplarına, orman yangınları ve elektrik kesintilerine neden olabilmektedir. Sıcak hava dalgasından korunmak için alınabilecek bireysel önlemler, ev içini serin tutmak, ortam sıcaklığını artıracağı için gereksiz aydınlatmaları ve elektrikli aletleri kapatmak, geceleri evin en serin odasında uyumak, evin içerisindeki çeşitli yerlerde kaplar içerisinde su
bulundurmak, sıcak havalarda dışarı çıkmamak, çıkıldığında gölgede kalmak, aşırı fiziksel aktivite ve spordan kaçınmak, bol sıvı almak olarak sıralanabilir. Evde kalındığında pencereleri kapalı tutmak dış ortam havasının içeriye girmemesini
sağlamak açısından önemlidir. Pişirme gerektirmeyen, bozulmayan yiyeceklerin sağlanması ve iç ortam hava kirliliğine yol
açacak pişirme faaliyetlerden (kızartma yapmak gibi) kaçınılması gerekmektedir. Ev içinde mum ve ateş yakılmamalı, sigara içilmemelidir. Sıvı alımı ihmal edilmemelidir. Dış ortam hava kirliliğinde hem kendinizin hem de çocuklarınızın dışarda aktif olmamaları sağlığınız için daha doğru bir seçenektir. Açık havada aktif olmak gerekliyse semptomlar dikkatle takip edilmeli, belirtilerin artması halinde sıcak maruziyetinin hemen azaltılması gerekmektedir. Altta yatan kronik solunum ve kalp hastalığı olan kişilerin düzenli ilaçlarını alması ve gerekirse hekimleriyle görüşerek yeni tedavi planı oluşturmaları gereklidir. Bir hastalığınız varsa, ilaçlarınızı alma ve izlem konusunda doktorunuzun talimatlarına uyduğunuzdan emin olun. Düzenli ilaç kullanması gereken bireylerin ellerinde en az beş günlük ilaç bulundurması önemlidir. Belirtilerin artması, kliniğin kötüleşmesi durumunda hemen en yakın sağlık kurumuna başvurulmalıdır. Sağlıklı bir gelecek için ekosistemimize sahip çıkalım; iklim krizine dur diyelim" ifadelerine yer verdi.

Diğer Sağlık ve Beslenme Haberleri için tıklayın